Yazı yazarken, özellikle dar sütunlarda veya resmi belgelerde, bir kelime satır sonuna sığmayabilir. Bu durumda kelimeyi gelişigüzel bölmek okumayı zorlaştırır ve profesyonel görünümü bozar. Türk Dil Kurumu (TDK) yazım kuralları, kelimelerin hecelere göre ve belirli kurallar çerçevesinde bölünmesini öngörür. Bu ders notunda, bu kuralları adım adım öğreneceğiz.
Bir kelimeyi satır sonunda bölerken, öncelikle onun hecelerine ayırmak gerekir. Hece, bir nefes hamlesiyle çıkan ve bir sesli harf (ünlü) içeren ses birliğidir. Bölme işareti olarak kısa çizgi (-) kullanılır.
Örnek: Araş-tır-ma, bi-lim, ka-lem-lik.
Tek sesli harf içeren, yani tek heceli kelimeler asla bölünmez.
Bölme işleminden sonra, satır sonunda veya yeni satırın başında tek bir harf (ünsüz) kalmamalıdır.
Kişi adları, yer adları, kurum adları ve kısaltmalar satır sonunda bölünmez, olduğu gibi bir sonraki satıra taşınır.
Zaten tire (-) ile ayrılmış bileşik kelimeler, mümkünse bu tire işaretinden bölünür.
Rakamla veya yazıyla yazılmış sayılar bölünmez.
Aşağıdaki kelimeleri, satır sonuna sığmadıklarını varsayarak bölün. Yanıtları parantez içinde bulabilirsiniz.
Günümüzde kelime işlemci programlar (Microsoft Word, Google Docs vb.) otomatik heceleme özelliğine sahiptir ve bu kuralları genellikle doğru uygular. Ancak resmi bir belge hazırlarken veya bu programların kullanılmadığı durumlarda (örneğin, bir grafik tasarımda metin yazarken), bu kuralları bilmek ve manuel olarak uygulamak büyük önem taşır. Doğru bölünmüş bir metin, okunabilirliği ve estetik görünümü artırır.
