# 📘 DERS NOTU: "Say" ve "Tell" Fiilleri Arasındaki Fark
🎯 Giriş: Neden Bu Ayrım Önemli?
İngilizce'de "say" ve "tell" fiilleri Türkçe'ye genellikle "söylemek" olarak çevrilse de, kullanım kuralları ve yapıları birbirinden farklıdır. Bu iki fiili doğru kullanmak, dilbilgisi açısından doğru ve anlaşılır cümleler kurmanızı sağlar.
📖 Temel Tanımlar
Say (dedi/söyledi): Bir şeyi ifade etmek, belirtmek için kullanılır. Söylenen sözün içeriğine odaklanır.
Tell (anlattı/söyledi): Birine bir şeyi iletmek, bilgi vermek, anlatmak, emretmek için kullanılır. Dinleyiciye (kişiye) odaklanır.
⚖️ Karşılaştırmalı Kurallar ve Yapılar
🔹 1. Nesne Alma Durumu
- ✅ "Say" genellikle doğrudan veya dolaylı nesne almaz. Söylenen söz, "that" ile veya tırnak içinde gelir.
- ✅ "Tell" mutlaka kendisinden sonra bir kişi (dolaylı nesne) alır. Yapı: tell + someone + (that) + clause.
📌 Örnekler:
- 🎯 "She said (that) she was tired." (Doğru)
- ❌ "She said me (that) she was tired." (Yanlış!)
- 🎯 "She told me (that) she was tired." (Doğru)
- ❌ "She told (that) she was tired." (Yanlış!)
🔹 2. Doğrudan Alıntı (Direct Speech) Kullanımı
- ✅ "Say" doğrudan alıntılarla yaygın kullanılır.
- ✅ "Tell" doğrudan alıntılarla genellikle kullanılmaz. ("Tell" ile kullanıldığı durumlar daha kısıtlıdır: tell someone to do something gibi.)
📌 Örnekler:
- 🎯 He said, "I'll be late."
- 🎯 He told me to be careful. (Burada doğrudan alıntı yok, emir/rica var.)
🔹 3. Sabit İfadeler ve Kalıplar
Her iki fiilin de değişmeyen, kalıplaşmış kullanımları vardır.
🗣️ "Say" ile Gelen Sabit İfadeler:
- ✅ Say hello/goodbye/thank you/sorry
- ✅ Say a few words
- ✅ Say something/nothing
👥 "Tell" ile Gelen Sabit İfadeler:
- ✅ Tell a story/a joke/a lie/the truth
- ✅ Tell the time (saati söylemek)
- ✅ Tell the difference (ayrımı söylemek/farkı anlamak)
- ✅ Tell someone one's name
- ✅ Tell someone the way (yolu tarif etmek)
📊 Özet Tablosu
| Özellik |
SAY |
TELL |
| Odak |
Söylenen söz/mesaj |
Dinleyici (alıcı) |
| Nesne |
Genellikle kişi nesnesi almaz. |
Mutlaka bir kişi nesnesi alır. |
| Yaygın Yapı |
say (that) + clause
say to someone (that)... |
tell someone (that) + clause |
| Doğrudan Alıntı |
✅ Yaygın |
❌ Nadir (tell to do yapısında) |
💡 Pratik İpuçları ve Son Kontrol
- 🔎 Cümlede bir kişi (me, you, him, her, us, them) varsa, büyük ihtimalle "tell" kullanmanız gerekir.
- 🧠 Tırnak işareti ("...") gördüğünüzde veya düşündüğünüzde aklınıza ilk "say" gelsin.
- 📝 "Say to someone" yapısı mümkün olsa da, daha az yaygındır. Genellikle "tell someone" tercih edilir.
Özetle: Birine bir şey iletirken/anlatırken tell, sadece bir şeyi ifade ederken/söylerken say kullanın. Bu temel kural, çoğu durumda doğru seçimi yapmanızı sağlayacaktır.
