📚 Seçmeli Mantık 1. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık Rehberi
Sevgili öğrenciler, seçmeli mantık dersinin ilk yazılısı yaklaşıyor. Bu rehber, sınavda başarılı olmanız için bilmeniz gereken temel konuları ve kavramları içermektedir. Unutmayın, mantık sadece bir ders değil, aynı zamanda düşünme biçimimizi şekillendiren önemli bir araçtır.
🧠 Mantığın Temel Kavramları
- 🎯 Önerme: Doğruluğu veya yanlışlığı kesin olarak belirlenebilen ifadelere önerme denir. Örneğin, "Ankara Türkiye'nin başkentidir." bir önermedir.
- 🔑 Argüman: Önermelerden oluşan ve bir sonucu desteklemek amacıyla kullanılan ifadeler bütünüdür. Bir argüman, en az bir öncül ve bir sonuçtan oluşur.
- ✅ Geçerlilik: Bir argümanın geçerli olması, öncüllerin doğru olması durumunda sonucun da zorunlu olarak doğru olması anlamına gelir. Geçerlilik, argümanın içeriğiyle değil, yapısıyla ilgilidir.
- 🧮 Tutarlılık: Önermeler kümesinin tutarlı olması, tüm önermelerin aynı anda doğru olabilmesi anlamına gelir.
🧮 Akıl Yürütme Biçimleri
- 🥇 Tümdengelim (Dedüksiyon): Genel önermelerden özel önermelere doğru yapılan akıl yürütmedir. Örneğin, "Bütün insanlar ölümlüdür. Sokrates bir insandır. O halde Sokrates de ölümlüdür."
- 🥈 Tümevarım (Endüksiyon): Özel önermelerden genel önermelere doğru yapılan akıl yürütmedir. Örneğin, "Gözlemlediğim bütün kuğular beyazdır. O halde bütün kuğular beyazdır." (Tümevarımsal akıl yürütme her zaman kesin sonuç vermez.)
- 🥉 Analoji (Benzeşim): İki şey arasındaki benzerliklerden yola çıkarak yapılan akıl yürütmedir. Örneğin, "A ve B nesneleri X özelliğine sahiptir. A nesnesi Y özelliğine de sahiptir. O halde B nesnesi de Y özelliğine sahiptir."
🤔 Mantık Hataları
- ❌ Adam Karalama (Ad Hominem): Bir argümana karşı, argümanı sunan kişinin karakterine veya kişisel özelliklerine yönelik saldırılarda bulunmaktır.
- 😟 Safsata (Fallacy): Mantık kurallarına aykırı olan ve bu nedenle geçersiz olan akıl yürütmelerdir.
- 📢 Yanlış İkilem: Sadece iki seçenek varmış gibi sunarak, diğer olasılıkları göz ardı etmektir.
- 🐑 Baskıya Başvurma: Bir fikri kabul ettirmek için güç veya otorite kullanmaktır.
🔑 Sembolik Mantık
- ➕ Değişkenler: Önermeleri temsil etmek için kullanılan sembollerdir (p, q, r gibi).
- ➖ Bağlaçlar: Önermeleri birbirine bağlamak için kullanılan sembollerdir.
- ∧ (ve)
- ∨ (veya)
- ¬ (değil)
- → (ise)
- ↔ (ancak ve ancak)
- 🧮 Doğruluk Tabloları: Önermelerin doğruluk değerlerini gösteren tablolardır.
Bu konuları dikkatlice çalışarak ve bol bol pratik yaparak sınavda başarıya ulaşabilirsiniz. Başarılar dilerim!
