🧠 Seçmeli Mantık 2. Dönem 1. Yazılı: Güncel Sorulara Hazırlık Rehberi
Sevgili öğrenciler, seçmeli mantık dersinin 2. dönem 1. yazılı sınavına hazırlanırken size yardımcı olacak güncel sorular ve önemli konuları bu rehberde bulabilirsiniz. Başarılar!
🤔 Temel Kavramlar ve Tanımlar
- 🍎 Mantık Nedir? Mantık, doğru düşünme ve akıl yürütme bilimidir. Argümanları değerlendirmek ve geçerli sonuçlar çıkarmak için kullanılır.
- 🍎 Önerme: Doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanabilen ifadelerdir. Örneğin, "Ankara Türkiye'nin başkentidir." bir önermedir.
- 🍎 Argüman: Bir veya daha fazla önermeden (öncüller) yola çıkarak bir sonuca ulaşma sürecidir.
- 🍎 Geçerlilik ve Doğruluk: Bir argümanın geçerli olması, öncüller doğruysa sonucun da doğru olmasının zorunlu olmasıdır. Doğruluk ise önermelerin gerçek dünyadaki karşılığıdır.
🔑 Çıkarım Türleri
- 🍎 Tümdengelim (Dedüksiyon): Genel bir kuraldan özel bir duruma ulaşma sürecidir. Örneğin, "Bütün insanlar ölümlüdür. Sokrates bir insandır. O halde Sokrates ölümlüdür."
- 🍎 Tümevarım (Endüksiyon): Özel durumlardan genel bir kurala ulaşma sürecidir. Gözlemlere dayanır ve kesin sonuç vermez. Örneğin, "Güneş her gün doğudan doğmuştur. O halde yarın da doğudan doğacaktır."
- 🍎 Analoji (Benzeşim): İki şey arasındaki benzerliklerden yola çıkarak birinden diğerine sonuç çıkarma yöntemidir.
⚠️ Hatalı Akıl Yürütmeler (Safsatalar)
Safsatalar, görünüşte geçerli gibi duran ancak aslında mantık hataları içeren argümanlardır. Sınavda sıkça karşılaşılan bazı safsata türleri:
- 🍎 Adam Karalama (Ad Hominem): Bir argümanın sahibini eleştirerek argümanı çürütmeye çalışmak.
- 🍎 Otoriteye Başvurma (Appeal to Authority): Bir konuda uzman olmayan birinin görüşünü delil olarak sunmak.
- 🍎 Çoğunluğa Başvurma (Appeal to Popularity): Bir şeyin popüler olmasının doğru olduğu anlamına geldiğini iddia etmek.
- 🍎 Yanlış İkilem (False Dilemma): Sadece iki seçenek sunarak diğer olasılıkları göz ardı etmek.
- 🍎 Kaygan Zemin (Slippery Slope): Bir eylemin kaçınılmaz olarak olumsuz sonuçlara yol açacağını iddia etmek.
✍️ Sınavda Karşılaşabileceğiniz Güncel Sorular
Aşağıdaki sorular, sınavda karşılaşabileceğiniz soru tiplerine örnek teşkil etmektedir. Bu soruları çözerek ve benzerlerini araştırarak sınava daha iyi hazırlanabilirsiniz.
- Bir argümanın geçerliliğini ve doğruluğunu açıklayınız. Bir örnek vererek aralarındaki farkı gösteriniz.
- Tümdengelim ve tümevarım arasındaki temel farkları açıklayınız. Günlük hayattan örnekler veriniz.
- Aşağıdaki argümanda hangi safsata türü bulunmaktadır? Açıklayınız.
"X Partisi'nin ekonomi politikaları yanlıştır çünkü X Partisi'nin lideri daha önce de başarısız olmuştur."
- Güncel bir olay üzerinden mantıksal bir argüman oluşturunuz. Argümanınızın geçerliliğini değerlendiriniz.
Unutmayın: Mantık dersi, ezberden ziyade anlama ve uygulama becerisi gerektirir. Bol bol pratik yaparak ve farklı argümanları analiz ederek başarınızı artırabilirsiniz.
