🧠 Seçmeli Psikoloji 2. Dönem 2. Yazılı: Klasik Sorular ve Cevapları
İşte Seçmeli Psikoloji dersinin 2. dönem 2. yazılısında çıkabilecek klasik sorular ve cevapları. Bu notlar, sınavda başarılı olmanıza yardımcı olacaktır.
🤔 1. Soru: Savunma mekanizmalarını açıklayınız ve örnekler veriniz.
Savunma mekanizmaları, bireyin kaygı, stres veya kabul edilemez düşüncelerle başa çıkmak için kullandığı bilinçdışı stratejilerdir. Bu mekanizmalar, gerçekliği çarpıtarak veya değiştirerek bireyin psikolojik dengesini korumaya yardımcı olur.
- 🍎 Bastırma: Rahatsız edici düşünce, duygu veya anıların bilinç dışına itilmesidir.
Örnek: Travmatik bir olayı hatırlayamamak.
- 🍎 Yadsıma: Gerçekliği kabul etmeyi reddetmektir.
Örnek: Ölümcül bir hastalığı olduğunu inkar etmek.
- 🍎 Yön değiştirme: Duyguları asıl hedeften daha az tehdit edici bir hedefe yönlendirmektir.
Örnek: İş yerinde sinirlendiği patronuna bağırmak yerine evde eşine bağırmak.
- 🍎 Bahane bulma (Rasyonelleştirme): Kabul edilemez davranışları veya duyguları mantıklı açıklamalarla haklı çıkarmaktır.
Örnek: Sınavdan düşük not alan bir öğrencinin, sınavın çok zor olduğunu söylemesi.
- 🍎 Gerileme: Stresli durumlarda daha önceki gelişim dönemlerine ait davranışlara dönmektir.
Örnek: Büyük bir çocuğun altını ıslatması.
- 🍎 Yansıtma: Kendi kabul edilemez duygu veya düşüncelerini başkalarına atfetmektir.
Örnek: Kıskanç bir kişinin, başkalarını kıskançlıkla suçlaması.
- 🍎 Özdeşleşme: Başka birinin özelliklerini veya davranışlarını benimseyerek, kendini daha güçlü veya önemli hissetmektir.
Örnek: Bir gencin, hayranı olduğu bir sanatçının giyim tarzını benimsemesi.
- 🍎 Telafi: Bir alandaki eksikliği başka bir alanda başarılı olarak gidermeye çalışmaktır.
Örnek: Derslerinde başarısız olan bir öğrencinin sporda başarılı olmaya çalışması.
- 🍎 Yüceltme: Kabul edilemez dürtüleri sosyal olarak kabul edilebilir davranışlara dönüştürmektir.
Örnek: Agresif bir kişinin boksör olması.
🤔 2. Soru: Öğrenme kuramlarını karşılaştırınız ve günlük hayattan örnekler veriniz.
Öğrenme kuramları, öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini açıklayan farklı yaklaşımlardır. Davranışçı, bilişsel ve sosyal öğrenme kuramları en bilinenleridir.
- 🍎 Davranışçı Kuram: Öğrenmeyi, uyarıcı-tepki arasındaki bağlantılarla açıklar. Ödül ve ceza yoluyla davranışlar şekillendirilir.
Örnek: Bir köpeğe komut öğretmek için ödül maması kullanmak.
- 🍎 Bilişsel Kuram: Öğrenmeyi, bilgi işleme süreçleri, bellek ve problem çözme gibi zihinsel süreçlerle açıklar.
Örnek: Bir matematik problemini çözmek için formülleri anlamak ve uygulamak.
- 🍎 Sosyal Öğrenme Kuramı: Öğrenmeyi, başkalarını gözlemleyerek ve taklit ederek gerçekleşen bir süreç olarak açıklar.
Örnek: Bir çocuğun, ailesini taklit ederek yemek yemeyi öğrenmesi.
🤔 3. Soru: Kişilik gelişimini etkileyen faktörleri açıklayınız.
Kişilik gelişimi, bireyin yaşamı boyunca süren ve kişiliğini şekillendiren karmaşık bir süreçtir. Genetik, çevre ve deneyimler bu süreci etkileyen önemli faktörlerdir.
- 🍎 Genetik Faktörler: Kişilik özelliklerinin bir kısmı genetik olarak belirlenir.
Örnek: Mizaç, dürtüsellik gibi özellikler.
- 🍎 Çevresel Faktörler: Aile, arkadaşlar, kültür ve toplum gibi faktörler kişiliği etkiler.
Örnek: Ailedeki iletişim tarzı, kültürel değerler.
- 🍎 Deneyimler: Yaşam olayları, travmalar ve başarılar kişiliği şekillendirir.
Örnek: Zor bir hastalığı atlatmak, önemli bir başarı elde etmek.
🤔 4. Soru: Stresle başa çıkma yöntemlerini açıklayınız ve örnekler veriniz.
Stresle başa çıkma yöntemleri, bireyin stresli durumlarla daha etkili bir şekilde başa çıkmasına yardımcı olan stratejilerdir. Problem odaklı ve duygu odaklı başa çıkma yöntemleri bulunmaktadır.
- 🍎 Problem Odaklı Başa Çıkma: Stresin kaynağını ortadan kaldırmaya veya azaltmaya yönelik stratejilerdir.
Örnek: Sınav stresi yaşayan bir öğrencinin düzenli ders çalışması.
- 🍎 Duygu Odaklı Başa Çıkma: Stresin yarattığı duygusal tepkileri yönetmeye yönelik stratejilerdir.
Örnek: Meditasyon yapmak, spor yapmak, hobilerle uğraşmak.
🤔 5. Soru: İletişim engellerini açıklayınız ve etkili iletişim için önerilerde bulununuz.
İletişim engelleri, iletişimin etkili bir şekilde gerçekleşmesini engelleyen faktörlerdir. Fiziksel engeller, psikolojik engeller ve dil engelleri gibi çeşitli türleri vardır.
- 🍎 Fiziksel Engeller: Gürültü, uzaklık, yetersiz aydınlatma gibi faktörler.
- 🍎 Psikolojik Engeller: Önyargılar, duygusal durum, algı farklılıkları gibi faktörler.
- 🍎 Dil Engelleri: Farklı dil konuşmak, karmaşık terimler kullanmak gibi faktörler.
Etkili iletişim için öneriler:
- 🍎 Aktif dinleme yapmak.
- 🍎 Empati kurmak.
- 🍎 Açık ve net bir dil kullanmak.
- 🍎 Beden diline dikkat etmek.
- 🍎 Geri bildirim almak ve vermek.
