Ses düşmesi olursa bitişik yazılır (Hissetmek, Kaybolmak)

Question

Bu kuralı tam olarak ne zaman uygulayacağımı karıştırıyorum. Mesela "hissetmek" derken ses düştüğü için bitişik yazıyoruz ama "af etmek" ayrı yazılıyor. Hangilerinde ses düşmesi olduğunda birleşik yazacağımı netleştiremedim.

Answer 1

📚 Ses Düşmesi Olursa Bitişik Yazılır: Hissetmek, Kaybolmak

Sevgili öğrenciler, bugünkü dersimizde Türkçede sıkça karşılaştığımız bir yazım kuralını ele alacağız: "Ses düşmesi durumunda kelimelerin bitişik yazılması" kuralı. Bu kuralı doğru uygulayabilmek için önce ses düşmesinin ne olduğunu anlamamız gerekiyor.

🔍 Ses Düşmesi (Hece Düşmesi) Nedir?

Ses düşmesi, Türkçede bazı kelimelere ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde, kelimenin son hecesindeki ünlünün düşmesi olayıdır. Bu durum genellikle ikinci hecesinde dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunan kelimelerde görülür.

📝 Bitişik Yazım Kuralı

Ses düşmesine uğrayan kelimeler, eklendikleri sözcükle bitişik yazılır. Ayrı yazılmazlar! İşte bu kuralın en belirgin örnekleri:

✅ Doğru Yazım Örnekleri:

• 🎯 Hissetmek (his + etmek → hissetmek)
• 🎯 Kaybolmak (kayıp + olmak → kaybolmak)
• 🎯 Zannetmek (zan + etmek → zannetmek)
• 🎯 Reddetmek (ret + etmek → reddetmek)
• 🎯 Emretmek (emir + etmek → emretmek)

❌ Yanlış Yazım Örnekleri:

• ⚡ his etmek (Yanlış!)
• ⚡ kayıp olmak (Yanlış!)
• ⚡ zan etmek (Yanlış!)
• ⚡ ret etmek (Yanlış!)
• ⚡ emir etmek (Yanlış!)

🧠 Kuralın Mantığı

Bu kuralın temelinde dildeki telaffuz kolaylığı yatar. "His etmek" yerine "hissetmek" demek daha akıcı ve doğaldır. Benzer şekilde "kayıp olmak" söylemi yerine "kaybolmak" ifadesi dilimize daha uygundur.

📋 Pratik Test

Aşağıdaki kelimelerin doğru yazılışlarını bulalım:

• 🔹 Sabır etmek → sabretmek
• 🔹 Af olmak → affolmak
• 🔹 Şükür etmek → şükretmek

💡 Hatırlatma

Unutmayın: Ses düşmesi varsa, bitişik yazım vardır! Bu kuralı öğrendiğinizde Türkçe yazım kurallarının önemli bir bölümünü doğru uyguluyor olacaksınız.

Ödev: Günlük hayatta kullandığınız ve ses düşmesi olan 5 farklı kelime bulup defterinize yazınız. Bir sonraki derste bu örnekleri birlikte inceleyeceğiz. 📖