📚 Sıvı Basıncı Nedir?
Sıvı basıncı, sıvıların temas ettikleri yüzeye uyguladığı dik kuvvetin birim yüzeye düşen miktarıdır. Sıvı basıncı, sıvının derinliği, yoğunluğu ve yer çekimi ivmesi ile doğru orantılıdır.
🎯 Sıvı Basıncı Formülü
Sıvı basıncını hesaplamak için kullanılan temel formül:
P = h × d × g
Burada:
- 📌 P: Sıvı basıncı (Pascal - Pa)
- 📌 h: Sıvı yüksekliği (metre - m)
- 📌 d: Sıvının yoğunluğu (kg/m³)
- 📌 g: Yer çekimi ivmesi (10 m/s²)
💡 Önemli Kurallar
- ✅ Sıvı basıncı kabın şekline bağlı değildir
- ✅ Aynı sıvıda basınç derinlikle artar
- ✅ Aynı derinlikteki basınçlar eşittir
- ✅ Sıvı basıncı her yöne eşit olarak iletilir
🔍 Çözümlü Örnek Sorular
📝 Örnek 1: Temel Basınç Hesaplama
Soru: Yoğunluğu 1000 kg/m³ olan suyun 2 metre derinliğindeki basıncı kaç Pascal'dır? (g = 10 m/s²)
Çözüm:
- ➡️ P = h × d × g
- ➡️ P = 2 × 1000 × 10
- ➡️ P = 20.000 Pa
📝 Örnek 2: Farklı Sıvıların Basıncı
Soru: Aynı yükseklikteki su (d=1 g/cm³) ve cıva (d=13,6 g/cm³) sütunlarının tabanlarındaki basınç oranı kaçtır?
Çözüm:
- ➡️ P₁/P₂ = (h × d₁ × g)/(h × d₂ × g)
- ➡️ P₁/P₂ = d₁/d₂
- ➡️ P₁/P₂ = 1/13,6
📝 Örnek 3: Pascal Prensibi
Soru: Kesit alanı 2 cm² olan küçük pistona 50 N'luk kuvvet uygulanıyor. Büyük pistonun kesit alanı 20 cm² ise büyük pistonda oluşan kuvvet kaç N'dur?
Çözüm:
- ➡️ F₁/A₁ = F₂/A₂
- ➡️ 50/2 = F₂/20
- ➡️ F₂ = (50 × 20)/2 = 500 N
🎯 Problem Çözme İpuçları
- 🧠 Birimlere dikkat edin! (cm → m, g/cm³ → kg/m³)
- 🧠 Kabın şekli basıncı etkilemez, sadece derinlik önemlidir
- 🧠 Aynı seviyedeki basınçlar her zaman eşittir
- 🧠 Pascal prensibinde basınç değişmez, kuvvet ve alan değişir
📌 Pratik Uygulamalar
- 🏊♂️ Yüzme havuzlarında derin kısımlarda basınç artar
- 🚗 Hidrolik fren sistemleri Pascal prensibiyle çalışır
- 🏔️ Dağlarda suyun kaynama noktası değişir
- 🏭 Barajların tabanı üst kısımlardan daha kalın yapılır
💫 Hatırlatma
Sıvı basıncı sorularını çözerken daima formülü doğru yazın, birimleri kontrol edin ve fiziksel prensipleri anlamaya çalışın. Bol bol pratik yaparak bu konuda uzmanlaşabilirsiniz! 🌟
