💡 SMMM Elektrik Güvenliği: Çıkmış Sorular ve Detaylı Çözümleri
Elektrik güvenliği, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) için ofis ortamında ve saha çalışmalarında dikkat edilmesi gereken önemli bir konudur. Bu bölümde, geçmiş sınavlarda çıkmış soruları ve detaylı çözümlerini inceleyerek, bu alandaki bilgi birikiminizi artırmayı hedefliyoruz.
⚡️ Temel Kavramlar ve Mevzuat
- ⚠️ Elektrik Akımı: Elektrik yüklerinin bir noktadan diğerine hareketidir. Birimi Amper (A)'dir.
- ⚡️ Gerilim (Voltaj): İki nokta arasındaki potansiyel farktır. Birimi Volt (V)'tur.
- 🛡️ Direnç: Elektrik akımına karşı gösterilen zorluktur. Birimi Ohm (Ω)'dur.
- 📜 İlgili Mevzuat: Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu.
❓ Çıkmış Soru 1: Kaçak Akım Rölesi
Bir iş yerinde, elektrik tesisatında meydana gelen bir kaçak akım durumunda, hangi cihazın devreyi otomatik olarak kesmesi beklenir?
a) Sigorta
b) Kaçak Akım Rölesi
c) Otomatik Sigorta
d) Kondansatör
Doğru Cevap: b) Kaçak Akım Rölesi
Çözüm: Kaçak akım röleleri, tesisatta oluşan kaçak akımları algılayarak devreyi keser ve insan hayatını korur. Sigortalar ise aşırı akım durumlarında devreyi korur.
❓ Çıkmış Soru 2: Topraklama
Aşağıdakilerden hangisi topraklamanın amaçlarından biri
değildir?
a) Elektrikli cihazların gövdelerinde oluşabilecek tehlikeli gerilimleri ortadan kaldırmak
b) Yıldırım düşmelerine karşı koruma sağlamak
c) Enerji tüketimini azaltmak
d) İşletme sürekliliğini sağlamak
Doğru Cevap: c) Enerji tüketimini azaltmak
Çözüm: Topraklama, cihazların güvenliğini sağlamak, yıldırımdan korunmak ve işletme sürekliliğini artırmak amacıyla yapılır. Enerji tüketimi ile doğrudan bir ilişkisi yoktur.
❓ Çıkmış Soru 3: Elektrik Panoları
Elektrik panolarında bulunması gereken temel güvenlik ekipmanları nelerdir?
- 🧤 Yalıtkan Eldiven: Elektrikle çalışırken kullanılması zorunlu kişisel koruyucu ekipmandır.
- 🧰 Uygun Aletler: İzoleli tornavida, pense gibi aletler.
- ⚠️ Uyarı Levhaları: Tehlikeyi belirtir ve dikkat çekici olmalıdır.
- 🚨 Yangın Söndürücü: Elektrik yangınlarına uygun (CO2 veya kuru kimyevi tozlu) yangın söndürücü bulundurulmalıdır.
➗ Matematiksel İşlemler ve Formüller
Bazı sorularda matematiksel işlemler gerekebilir. Örneğin:
Bir elektrik devresinde gerilim (V) 220 Volt ve direnç (R) 10 Ohm ise, akım (I) kaç Amperdir?
$V = I \cdot R$ formülünden, $I = \frac{V}{R} = \frac{220}{10} = 22$ Amper bulunur.
🛡️ Güvenlik Önlemleri ve Uygulamalar
- 🚫 Yetkisiz Müdahale: Elektrik tesisatına yetkisiz kişilerin müdahalesi kesinlikle önlenmelidir.
- 🔎 Periyodik Kontroller: Elektrik tesisatının periyodik olarak kontrol edilmesi ve bakımlarının yapılması gereklidir.
- 🩹 Kişisel Koruyucu Donanım (KKD): Elektrikle çalışırken uygun KKD kullanılmalıdır (eldiven, gözlük, baret vb.).
- 🔌 Priz ve Kablolar: Hasarlı priz ve kablolar derhal değiştirilmelidir.
📚 Örnek Soru ve Çözümü (LaTeX ile)
Bir elektrik devresinde, direnci $R_1 = 5 \Omega$ ve $R_2 = 10 \Omega$ olan iki direnç seri olarak bağlanmıştır. Bu devrenin toplam direnci kaç Ohm'dur?
Çözüm:
Seri bağlı dirençlerde toplam direnç, dirençlerin toplamına eşittir. Yani,
$R_{toplam} = R_1 + R_2 = 5 \Omega + 10 \Omega = 15 \Omega$
Bu nedenle, devrenin toplam direnci $15 \Omega$'dur.
📝 Sonuç
SMMM olarak, ofis ve saha çalışmalarınızda elektrik güvenliği konusunda bilgi sahibi olmak ve gerekli önlemleri almak, hem sizin hem de çevrenizdekilerin sağlığı için hayati önem taşır. Bu dokümanda yer alan bilgiler ve çıkmış sorular, bu konudaki farkındalığınızı artırmanıza yardımcı olacaktır. Unutmayın, güvenlik her zaman önceliklidir.
