Şok, vücuttaki dolaşım sisteminin yetersiz kalması sonucu dokulara yeterince oksijen gitmemesi halidir ve acil müdahale gerektiren, hayati bir durumdur. Doğru zamanda ve doğru şekilde verilen şok pozisyonu, hastanın durumunun kötüleşmesini önleyebilir, kanın hayati organlara akışını destekleyebilir ve hayat kurtarabilir. İşte bu kritik pozisyonun "ayaklar 30 cm yukarı" kuralıyla nasıl verileceğine dair adım adım bir rehber.
Şok pozisyonu vermeden önce, kişide aşağıdaki belirtilerin olup olmadığını hızlıca değerlendirin:
ÖNEMLİ NOT: Eğer hastada baş, boyun, omurga yaralanması şüphesi, bacak/kalça kırığı veya nefes almada güçlük varsa, hastayı hareket ettirmeyin. Derhal 112'yi arayın ve profesyonel yardım gelene kadar hastanın başını ve göğsünü hafifçe yükselterek rahat etmesini sağlayın.
Hem kendi hem de hastanın güvenliğini sağlayın. Hemen 112 Acil Servis'i arayın veya aratın. Durumu, yeri ve hastanın belirtilerini net bir şekilde iletin.
Hastayı mümkün olduğunca yavaş ve dikkatlice sırtüstü, düz bir zemine yatırın. Üzerindeki sıkı giysileri gevşetin.
Bu, pozisyonun en kritik adımıdır. Hastanın ayak bileklerinin altına bir yastık, battaniye, katlanmış bir ceket veya benzeri bir destek koyun. Hedef, ayakları kalp seviyesinin yaklaşık 30 cm (bir karış) yukarısına çıkarmaktır. Bu, yerçekiminin etkisiyle kanın hayati organlara (beyin, kalp, akciğerler) geri dönüşünü kolaylaştırır.
Hastanın başı yere paralel olmalı veya nefes almakta güçlük çekiyorsa baş ve omuzlarının altına ince bir destek konularak hafifçe yükseltilmelidir. Asla boynu bükmeyin.
Şoktaki bir kişi hızla ısı kaybeder. Üzerini bir battaniye, ceket veya örtü ile örtün. Ancak aşırı ısıtmaktan ve terletmekten kaçının.
Hastanın bilincini, solunumunu ve nabzını düzenli aralıklarla kontrol edin. Bilinci açıksa onu sakinleştirin, konuşun. Asla ağızdan yiyecek veya içecek vermeyin. Yardım gelene veya hasta kendine gelene kadar bu pozisyonda kalmasını sağlayın.
Son olarak, bu bilgiler temel ilk yardım bilgisidir ve profesyonel tıbbi yardımın yerini asla tutmaz. Her koşulda ilk ve en önemli adım, sakin kalıp 112 Acil'i aramaktır. İlk yardım eğitimi almak, bu gibi kritik anlarda doğru müdahaleyi yapabilme gücünü ve özgüvenini kazandırır.
🧠 Unutmayın: Doğru bilgi ve sakin bir müdahale, bir hayatı kurtarabilir.