Doğanın en karakteristik ve yaygın bitki örtülerinden biri olan step, Türkçede bozkır olarak adlandırılır. Orta kuşak karalarının iç kısımlarında, yağışın az, sıcaklık farklarının belirgin olduğu bölgelerde görülen, otsu bitkilerin ve çalıların hâkim olduğu geniş çayırlık alanlardır. Bu yazıda, step ekosisteminin özelliklerini, yaşam koşullarını ve dünyadaki dağılımını keşfedeceğiz.
Step ekosisteminin oluşmasının temel belirleyicisi iklimdir. Bu bölgelerde yıllık yağış miktarı genellikle 250-500 mm arasındadır ve yağışların büyük kısmı ilkbahar aylarında düşer. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk ve kar yağışlı geçer. Yıllık ve günlük sıcaklık farkları oldukça yüksektir. Bu zorlu iklim koşulları, uzun boylu ağaçların yetişmesine izin vermez, bunun yerine kuraklığa dayanıklı, kısa ömürlü otsu bitkilerin gelişmesini sağlar.
Step bitki örtüsü, iklimsel dalgalanmalara uyum sağlamış dayanıklı türlerden oluşur:
Step ekosistemi, dünyanın farklı kıtalarında farklı isimlerle anılır:
Bu zorlu koşullara rağmen step, birçok canlıya ev sahipliği yapar. Bitki örtüsüne uyum sağlamış kemirgenler (tarla fareleri, gelincikler), tavşanlar, böcekler ve bu hayvanlarla beslenen yırtıcı kuşlar (kartal, şahin) ve etçil memeliler (tilki, kurt) step ekosisteminin tipik hayvanlarıdır. Geçmişte, büyük sürü halinde yaşayan otçul memeliler (ceylan, antilop, bizon) de bu geniş açık alanların karakteristiğiydi.
İnsan faaliyetleri, step ekosistemini ciddi şekilde tehdit etmektedir:
Step (Bozkır), görünüşte sade ve sakin, ancak derininde zorlu bir mücadele barındıran, iklimle şekillenmiş bir ekosistemdir. İnsanlık tarihinde tarım ve hayvancılığın gelişiminde kritik bir rol oynamış, medeniyetlere beşiklik etmiştir. Bu nedenle, step alanlarının ekolojik dengesini korumak, sürdürülebilir kullanım yöntemleri geliştirmek ve biyolojik çeşitliliğini geleceğe taşımak büyük önem taşımaktadır.
