Sulh Ceza Hakimliği, Türk ceza yargılamasının başlangıç aşamalarında kritik görevler üstlenen, tek hakimli bir yargı makamıdır. Adli yargı kolunda yer alan bu mahkeme, adından da anlaşılacağı gibi "sulh" (barış) ve "ceza" kavramlarını bir araya getirir. Ancak buradaki "sulh", arabuluculuktan ziyade, daha çok basit ve önleyici yargılama işlevine işaret eder.
Sulh Ceza Hakimliği, ağır ceza davalarını değil, daha ziyade hazırlık soruşturması aşamasındaki işlemleri ve belirli hafif suçları ele alır. Görevleri Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) ile sınırları çizilmiştir.
Sulh Ceza Hakimliği, ceza yargılamasının bir "hazırlık" ve "ön inceleme" organı gibi çalışır. Ağır cezalar gerektiren suçlar, bu aşamadan sonra Asliye Ceza veya Ağır Ceza Mahkemelerine gönderilir. Dolayısıyla, bir nevi yargılamanın filtresi ve güvenlik supabı işlevini görür, bireylerin temel hak ve özgürlüklerini korumaya yönelik kritik kararları soruşturmanın en erken aşamasında alır.
Sulh Ceza Hakimliği, modern ceza yargılamasının olmazsa olmaz bir parçasıdır. Hem etkin bir yargılama süreci için hazırlık işlemlerini hızlıca tamamlar, hem de bireyin temel hak ve özgürlüklerini (özellikle kişi hürriyeti ve özel hayatın gizliliği) soruşturma aşamasında koruyan bir denge unsuru olarak görev yapar. Savcılık ile yargı arasındaki bu kritik köprü, hukuk devleti ilkesinin sağlıklı işlemesi için hayati bir role sahiptir.
