# Tanzimat 2. Dönem Sanatçıları Kimlerdir? 📚
🎭 Tanzimat Edebiyatı'nın İkinci Kuşağına Genel Bakış
Tanzimat Dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1839'da ilan edilen Tanzimat Fermanı ile başlayan ve modernleşme hareketlerinin hız kazandığı bir dönemdir. Edebiyatımızda ise Tanzimat, 1860'ta Şinasi'nin Tercüman-ı Ahval gazetesini çıkarmasıyla başlamıştır. Tanzimat edebiyatı genellikle iki döneme ayrılır:
- 📅 Birinci Dönem (1860-1876): "Sanat toplum içindir" anlayışı hakimdir. Vatan, millet, hürriyet gibi kavramlar işlenir.
- 📅 İkinci Dönem (1876-1895): "Sanat sanat içindir" anlayışı öne çıkar. Bireysel konulara yönelim görülür.
🌟 Tanzimat 2. Dönem Sanatçıları ve Özellikleri
🎨 Recaizade Mahmut Ekrem (1847-1914)
- 📖 Eserleri: Araba Sevdası (ilk realist roman), Zemzeme, Nijad Ekrem, Pejmürde
- 🎭 Özellikleri: "Sanat sanat içindir" görüşünü savunmuştur. "Kulak için kafiye" anlayışını benimsemiştir. Edebiyat teorisi üzerine önemli eserler vermiştir.
- 💡 Önemi: Servet-i Fünun edebiyatının oluşmasında önemli rol oynamıştır.
🎨 Abdülhak Hamit Tarhan (1852-1937)
- 📖 Eserleri: Makber, Ölü, Hacle, Sahra, Eşber
- 🎭 Özellikleri: "Şair-i Azam" (Büyük Şair) olarak anılır. Doğu ve Batı edebiyatlarını sentezlemiştir. Aruz ölçüsünü Türkçeye başarıyla uygulamıştır.
- 💡 Önemi: Türk edebiyatında metafizik konuları işleyen ilk şairlerdendir.
🎨 Samipaşazade Sezai (1860-1936)
- 📖 Eserleri: Sergüzeşt (roman), Küçük Şeyler (ilk modern hikaye örnekleri), Rumuzu'l-Edeb
- 🎭 Özellikleri: Realist ve natüralist akımlardan etkilenmiştir. Dil ve üsluba önem vermiştir.
- 💡 Önemi: Sergüzeşt romanıyla kölelik ve cariyelik sistemini eleştirmiştir.
🎨 Nabizade Nazım (1862-1893)
- 📖 Eserleri: Zehra (ilk psikolojik roman denemesi), Karabibik (köy romanı), Yadigarlarım
- 🎭 Özellikleri: Realist ve natüralist akımların etkisindedir. Köy hayatını ve köy insanını edebiyata taşımıştır.
- 💡 Önemi: Karabibik, edebiyatımızda ilk köy romanı olarak kabul edilir.
🎨 Muallim Naci (1850-1893)
- 📖 Eserleri: Ömer'in Çocukluğu, Ateşpare, Şerare, Füruzan
- 🎭 Özellikleri: Divan edebiyatı geleneğini sürdürmüştür. "Göz için kafiye" anlayışını savunmuştur. Recaizade Mahmut Ekrem ile kafiye tartışması yapmıştır.
- 💡 Önemi: Eski-yeni edebiyat tartışmalarında eskiyi savunan önemli bir isimdir.
🎨 Direktör Ali Bey (1844-1899)
- 📖 Eserleri: Lehçetü'l-Hakayık (ilk mizahi sözlük), Seyahat Jurnali, Kokona Yatıyor Yahut Madam Uykuda
- 🎭 Özellikleri: Tanzimat tiyatrosunun önemli isimlerindendir. Mizah türünde başarılı eserler vermiştir.
- 💡 Önemi: Türk edebiyatında mizah türünün gelişmesine katkıda bulunmuştur.
📊 Tanzimat 1. ve 2. Dönem Karşılaştırması
| Özellik |
1. Dönem |
2. Dönem |
| 🎯 Sanat Anlayışı |
Sanat toplum içindir |
Sanat sanat içindir |
| 📝 Dil |
Sade, halka yönelik |
Ağır, sanatlı |
| 🎭 Tiyatro |
Toplumu eğitme amacı |
Sanatsal kaygı ön planda |
| 📚 Roman |
Romantizm etkisi |
Realizm ve natüralizm etkisi |
| 👥 Temalar |
Toplumsal konular |
Bireysel konular |
💎 Sonuç
Tanzimat'ın ikinci dönem sanatçıları, edebiyatımızda önemli bir geçiş dönemini temsil eder. Bu dönemde, birinci dönemin toplumsal kaygıları yerini bireysel ve estetik kaygılara bırakmıştır. Bu sanatçılar, hem geleneksel edebiyatın izlerini taşımış hem de Batı edebiyatının etkisiyle yeni form ve temalar denemişlerdir. Servet-i Fünun edebiyatının temellerini atan bu kuşak, modern Türk edebiyatının oluşumunda kritik bir rol oynamıştır.
🎓 Özetle: Tanzimat 2. dönem sanatçıları, Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Samipaşazade Sezai, Nabizade Nazım, Muallim Naci ve Direktör Ali Bey gibi isimlerden oluşur. Bu dönemde "sanat sanat içindir" anlayışı benimsenmiş, bireysel temalar öne çıkmış ve edebiyatımızda realizm ve natüralizm akımlarının ilk örnekleri verilmiştir.
