Tanzimat Edebiyatı 2. Dönem özellikleri

Question

Tanzimat'ın ikinci dönem yazarlarını birinci dönemden ayıran temel farkları tam olarak kavrayamadım. Özellikle sanat anlayışları ve toplumsal konulara yaklaşımlarındaki değişim kafamı karıştırıyor. Bu dönemde bireysel temaların öne çıkmasının nedenlerini de merak ediyorum.

Answer 1

📜 Tanzimat Edebiyatı 2. Dönem: Genel Özellikler

Tanzimat Edebiyatı'nın ikinci dönemi, genellikle 1876'da II. Abdülhamid'in tahta çıkışıyla başlar ve 1896 yılına kadar devam eder. Bu dönemde sanat anlayışında, dilde ve temalarda ilk döneme göre belirgin farklılıklar ortaya çıkmıştır.

🎯 Sanat Anlayışındaki Değişim

• ✅ "Sanat, sanat içindir" ilkesi benimsenmiştir. Bu, birinci dönemdeki "toplum için sanat" anlayışından kesin bir kopuştur.
• ✅ Edebi eserlerin toplumu eğitmek veya değiştirmek gibi bir amacı yoktur; güzellik ve estetik ön plandadır.
• ✅ Şiirde bireysel konular (aşk, ölüm, tabiat) daha fazla işlenmiştir.

✍️ Dil ve Üslup Özellikleri

• 📌 Dil, birinci döneme göre daha ağır, süslü ve sanatlıdır.
• 📌 Arapça ve Farsça kelime ve tamlamaların kullanımı artmıştır.
• 📌 Cümleler daha uzun ve karmaşıktır.

📚 Edebi Türlerdeki Gelişmeler

🖋️ Şiir

• ➡️ Divan edebiyatı nazım biçimleri (gazel, kaside) terk edilmeye başlanmış, yeni biçimler denenmiştir.
• ➡️ "Kafiye kulak içindir" görüşü savunulmuştur.
• ➡️ Romantizm akımının etkisi güçlü bir şekilde devam etmiştir.

📖 Roman ve Hikaye

• 💡 Roman tekniği birinci döneme göre daha gelişmiştir.
• 💡 Yazarlar, olayın akışını keserek okuyucuya bilgi ve öğüt vermekten (tekrarlardan) kaçınmıştır.
• 💡 Realizm (Gerçekçilik) ve Natüralizm (Doğalcılık) akımlarının etkisi görülür.

📰 Tiyatro

• 🎭 Tiyatro türünde, birinci dönemdeki gibi toplumsal konular işlenmeye devam etmiştir.
• 🎭 Eserler sahnelenmekten çok okunmak için yazılmıştır.

👨‍🎓 Önemli Temsilcileri ve Eserleri

• Recaizade Mahmut Ekrem: "Sanat, sanat içindir" görüşünün öncüsüdür. Eseri Zemzeme ve eleştirileri Takdir-i Elhan önemlidir. Ayrıca ilk realist roman kabul edilen Araba Sevdası onun eseridir. 📚
• Abdülhak Hamit Tarhan: "Şair-i Azam" (Büyük Şair) olarak anılır. Batılı şiiri Türk edebiyatına sokmuştur. Eserleri: Makber, Ölü, Hacle. 🖋️
• Samipaşazade Sezai: Realist ve natüralist etkilerle yazmıştır. Küçük şaheser olarak nitelendirilen Sergüzeşt romanı ve Küçük Şeyler adlı hikaye kitabı vardır. 💡
• Nabizade Nazım: İlk köy romanı Karabibik ve ilk psikolojik roman denemesi Zehra onun eseridir. Realizm ve natüralizmin etkisi görülür. 🌾
• Muallim Naci: Divan edebiyatı geleneğini sürdürmeye çalışmış, Recaizade Mahmut Ekrem ile "kafiye göz için mi kulak için mi" tartışmasını yapmıştır. Eseri: Ateşpare. 🔥

💎 Özetle: Tanzimat Edebiyatı'nın ikinci dönemi, sanatın toplumsal misyonundan bireysel zevke evrildiği, dilin süslendiği ve Batı edebiyatı akımlarının daha derinlemesine benimsendiği bir dönem olmuştur.