Selamun Aleyküm değerli öğrenciler. Bu ders notumuzda, su bulunmadığı veya kullanılamadığı durumlarda abdest ve gusül yerine geçen teyemmüm ibadetinin farzlarını öğreneceğiz. Teyemmüm, İslam'ın kolaylık dinî olduğunu gösteren önemli bir ruhsattır. Konuyu maddeler halinde, net bir şekilde ele alacağız.
Teyemmüm, temiz toprak veya toprak cinsinden bir maddeye, elleri sürüp yüzü ve kolları mesh etmek suretiyle yapılan hükmî temizliktir. Abdest veya gusül almaya engel bir durum (su bulamama, hastalık, suyu kullanma riski) olduğunda yapılır.
Hanefi mezhebine göre teyemmümün iki farzı vardır. Bunlar:
Niyet: "Niyet ettim Allah rızası için teyemmüm almaya" şeklinde olabilir. Niyetin dil ile söylenmesi sünnettir, kalben yapılması farzdır.
İki Darb ve Mesh: Yüz ve kollar mesh edilirken, parmak aralarının hilallenmesi (ovuşturulup temizlenmesi) ve meshin sürekli yapılması (ara vermemek) sünnettir. Mesh işlemi, abdestteki gibi ıslaklıkla değil, temiz toprak/toz ile yapılır.
Teyemmüm, İslam fıkhının zaruretler karşısında sağladığı kolaylığın en güzel örneklerinden biridir. İki farzı (niyet ve iki darb ile mesh) doğru şekilde yerine getirildiğinde, kişi su ile temizlenmiş gibi ibadetlerini ifa edebilir. Bir sonraki derste, teyemmümün sünnetleri ve uygulama şeklini detaylıca işleyeceğiz.
📖 Kaynakça: İlmihal (DİB), Ömer Nasuhi Bilmen - Büyük İslam İlmihali, Celal Yıldırım - Kaynaklarıyla İslam Fıkhı.
