➕ Çok Basamaklı Toplama İşlemi
Çok basamaklı toplama işlemi, basamak değerlerine dikkat ederek yapılan bir işlemdir. Elde var olan sayılar bir sonraki basamağa eklenir. İşte adım adım nasıl yapıldığı:
- 🔢 Adım 1: Sayıları alt alta, aynı basamaklar (birler, onlar, yüzler vb.) denk gelecek şekilde yazın.
- ➕ Adım 2: En sağdaki basamaktan (birler basamağı) başlayarak sayıları toplayın.
- ⬆️ Adım 3: Eğer toplam 9'dan büyükse (örneğin 12), birler basamağındaki sayıyı (2) o basamağa yazın. Onlar basamağındaki sayıyı (1) ise bir sonraki basamağa "elde" olarak ekleyin.
- ➡️ Adım 4: Bir sonraki basamağa geçin ve aynı işlemi tekrarlayın. Bu basamakta hem alt alta gelen sayıları hem de varsa "elde" sayısını toplayın.
- 🔄 Adım 5: Tüm basamakları tamamlayana kadar bu işleme devam edin. En soldaki basamakta elde var ise, onu da sonuca ekleyin.
📝 Örnek Toplama İşlemi
Örneğin, 4567 ve 1234 sayılarını toplayalım:
4567
+ 1234
-------
- 7 + 4 = 11. 1'i yazarız, 1 elde var.
- 6 + 3 + 1 (elde) = 10. 0'ı yazarız, 1 elde var.
- 5 + 2 + 1 (elde) = 8. 8'i yazarız.
- 4 + 1 = 5. 5'i yazarız.
Sonuç: 5801
➖ Çok Basamaklı Çıkarma İşlemi
Çok basamaklı çıkarma işlemi de toplama işlemine benzer şekilde basamak değerlerine dikkat edilerek yapılır. Gerekirse komşu basamaktan "elde" alınır. İşte adımlar:
- 🔢 Adım 1: Sayıları alt alta, aynı basamaklar denk gelecek şekilde yazın (büyük sayı üste).
- ➖ Adım 2: En sağdaki basamaktan (birler basamağı) başlayarak çıkarma işlemine başlayın.
- ⬇️ Adım 3: Eğer üstteki sayı alttaki sayıdan küçükse, solundaki basamaktan 1 "onluk" alın. Bu, o basamaktaki sayıyı 10 artırır ve solundaki basamaktaki sayıyı 1 azaltır.
- ➡️ Adım 4: Çıkarma işlemini yapın ve sonucu yazın.
- 🔄 Adım 5: Tüm basamakları tamamlayana kadar bu işleme devam edin.
📝 Örnek Çıkarma İşlemi
Örneğin, 5678 ve 2345 sayılarını çıkaralım:
5678
- 2345
-------
- 8 - 5 = 3. 3'ü yazarız.
- 7 - 4 = 3. 3'ü yazarız.
- 6 - 3 = 3. 3'ü yazarız.
- 5 - 2 = 3. 3'ü yazarız.
Sonuç: 3333
❓ Eldeli Çıkarma İşlemi
Eğer üstteki sayı alttaki sayıdan küçükse ne yapacağız?
Örneğin, 423 - 156 işlemini yapalım:
- 3'ten 6 çıkmaz. Yan basamaktan (2) 1 onluk alırız. 3, 13 olur. 2, 1 kalır.
- 13 - 6 = 7. 7'yi yazarız.
- 1'den 5 çıkmaz. Yan basamaktan (4) 1 yüzlük alırız. 1, 11 olur. 4, 3 kalır.
- 11 - 5 = 6. 6'yı yazarız.
- 3 - 1 = 2. 2'yi yazarız.
Sonuç: 267
