Türkiye'nin coğrafi yapısını şekillendiren, tarihine ve kültürüne yön veren en önemli doğal unsurlardan biri de nehirleridir. Ülkemizin en uzun nehri unvanını taşıyan Kızılırmak, yaklaşık 1.355 kilometre uzunluğuyla tamamen Türkiye sınırları içinde akış gösteren bir nehirdir. Bu özelliği onu aynı zamanda bir "iç nehir" yapar.
Kızılırmak'ın yolculuğu şu şekildedir:
Antik çağlarda Halys (Tuz Nehri) olarak bilinen Kızılırmak, Anadolu medeniyetleri için bir hayat kaynağı olmuştur. Hititler'in merkezi Hattuşa (Çorum) bu nehrin yakınında kurulmuştur. Ayrıca, Lidya Krallığı ile Pers İmparatorluğu arasında MÖ 585 yılında yapılan ve güneş tutulmasıyla ünlü Kızılırmak Savaşı da adını bu nehirden almıştır.
Kızılırmak, geçtiği verimli ovaları (Bafra, Çarşamba ovaları gibi) sulayarak tarımsal üretime büyük katkı sağlar. Üzerine inşa edilen Hirfanlı, Kesikköprü, Kapulukaya ve Altınkaya gibi barajlar hem enerji üretimi hem de sulama amaçlı kullanılır. Aynı zamanda, özellikle delta bölgesi (Bafra Deltası) zengin bir flora ve fauna yaşam alanıdır; birçok kuş türüne ev sahipliği yapar.
Kızılırmak'ı, uzunluk sıralamasında diğer önemli nehirlerimiz takip eder:
Sonuç olarak, Kızılırmak sadece bir coğrafi unsur değil, aynı zamanda Anadolu'nun kadim tarihini, bereketini ve doğal güzelliklerini temsil eden canlı bir mirastır. Ona "Türkiye'nin en uzun nehri" unvanını kazandıran, yalnızca kilometrelerce uzanan yatağı değil, binlerce yıldır taşıdığı kültür ve yaşamdır.
