🩺 İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı: Soru-Cevaplarla TUS'a Hazırlık
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) mevzuatı, TUS sınavında sıklıkla karşılaşılan ve dikkat gerektiren bir alandır. Bu bölümde, mevzuatla ilgili sıkça sorulan soruları ve cevaplarını bulacaksınız.
- 📚 Soru: İş güvenliği uzmanlarının görev, yetki, sorumluluk ve eğitimleri ile ilgili yasal düzenleme hangi kanunda yer almaktadır?
Cevap: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu.
- ⚙️ Soru: İşveren, işyerinde risk değerlendirmesi yapmakla yükümlü müdür? Risk değerlendirmesi hangi sıklıkla yenilenmelidir?
Cevap: Evet, işveren risk değerlendirmesi yapmakla yükümlüdür. Risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli işyerlerinde en geç yılda bir, tehlikeli işyerlerinde en geç iki yılda bir ve az tehlikeli işyerlerinde en geç üç yılda bir yenilenmelidir.
- 🚧 Soru: Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile ilgili temel prensipler nelerdir?
Cevap: Çalışanların eğitimleri; işe başlarken, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, yeni teknoloji veya ekipman kullanımında düzenlenir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak güncellenir ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.
- 🛡️ Soru: İş kazası ve meslek hastalığı bildirimleri nasıl yapılır ve hangi süreler içinde bildirilmelidir?
Cevap: İş kazaları, kazadan sonraki 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bildirilir. Meslek hastalıkları ise, öğrenildikten sonra 3 iş günü içinde SGK'ya bildirilir.
- 📊 Soru: İş sağlığı ve güvenliği kurullarının oluşturulması hangi işyerlerinde zorunludur?
Cevap: 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan uzun süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde İSG kurulu oluşturulması zorunludur.
- 📝 Soru: İşyeri hekiminin görevleri nelerdir?
Cevap: İşyeri hekiminin görevleri arasında; sağlık gözetimi yapmak, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılmak, risk değerlendirmesi çalışmalarına katılmak, iş kazası ve meslek hastalığı araştırmalarına katılmak yer alır.
- 🔥 Soru: Acil durum planları hangi unsurları içermelidir?
Cevap: Acil durum planları; yangın, deprem, sel gibi doğal afetler, patlama, tehlikeli kimyasal madde yayılımı gibi durumlar için tahliye yöntemlerini, görevlendirilecek kişileri, ilk yardım uygulamalarını ve iletişim yöntemlerini içermelidir.
- ☢️ Soru: Kişisel koruyucu donanımların (KKD) seçimi ve kullanımı ile ilgili temel prensipler nelerdir?
Cevap: KKD'ler, risk değerlendirmesi sonucunda belirlenen tehlikelere karşı uygun olmalı, çalışanların vücut yapısına uygun olmalı, CE belgesine sahip olmalı ve çalışanlar tarafından doğru şekilde kullanılmalıdır. İşveren, KKD'lerin kullanımını sağlamakla yükümlüdür.
🎯 Örnek TUS Sorusu ve Çözümü
Soru: Aşağıdakilerden hangisi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na göre işverenin genel yükümlülüklerinden biri değildir?
A) Çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamak.
B) Risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak.
C) Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri vermek.
D) İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturmak.
E) Çalışanların özel hayatını gizli tutmak.
Çözüm:
- ✅ Doğru cevap E seçeneğidir. İşverenin çalışanların özel hayatını gizli tutma yükümlülüğü, genel bir hukuk prensibi olmakla birlikte, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nda doğrudan belirtilen bir yükümlülük değildir. Diğer seçenekler (A, B, C, D) ise kanunda açıkça belirtilen işverenin genel yükümlülüklerindendir.
