🧬 Patoloji ve Genetik: TUS Temel Bilimler Tekrarı
Patoloji ve genetik, TUS sınavında önemli bir yer tutar. Bu tekrar notları, sınavda başarılı olmanıza yardımcı olacak temel bilgileri içermektedir.
🔬 Hücre Hasarı ve Ölümü
- 🍎 Nekroz: Hücre ölümünün kontrolsüz bir şeklidir. Hücre zarının bütünlüğü bozulur ve hücre içeriği çevreye yayılır. İnflamasyona neden olur.
- 🍏 Apoptoz: Programlanmış hücre ölümüdür. Enerji gerektirir. Hücre zarı bütünlüğü korunur ve inflamasyon oluşmaz.
- 🍎 Otofaji: Hücrenin kendi organellerini ve proteinlerini sindirerek geri dönüştürmesidir. Hücrenin hayatta kalma mekanizmasıdır.
🦠 İnflamasyon
- 🍏 Akut İnflamasyon: Hızlı başlar ve kısa sürer. Nötrofiller baskındır. Damar geçirgenliği artar.
- 🍎 Kronik İnflamasyon: Yavaş başlar ve uzun sürer. Lenfositler ve makrofajlar baskındır. Fibrozis gelişebilir.
- 🍏 Granülomatöz İnflamasyon: Makrofajların bir araya gelerek oluşturduğu granülomlar ile karakterizedir. Tüberküloz, sarkoidoz gibi hastalıklarda görülür.
🧬 Genetik Temeller
- 🍎 DNA: Genetik bilginin depolandığı moleküldür. Adenin (A), guanin (G), sitozin (C) ve timin (T) bazlarından oluşur.
- 🍏 RNA: Genetik bilginin taşınmasında ve protein sentezinde rol oynar. Urasil (U) bazı timin yerine bulunur.
- 🍎 Mutasyon: DNA dizisinde meydana gelen kalıcı değişikliklerdir. Nokta mutasyonları, delesyonlar, insersiyonlar gibi farklı türleri vardır.
🧪 Kromozom Anomalileri
- 🍏 Anöploidi: Kromozom sayısındaki değişikliklerdir. Trizomi (bir kromozomun 3 kopyası) ve monozomi (bir kromozomun tek kopyası) örneklerdir.
- 🍎 Karyotip: Bir hücredeki kromozomların düzenlenmiş görüntüsüdür. Kromozom anomalilerinin teşhisinde kullanılır.
- 🍏 Down Sendromu (Trizomi 21): 21. kromozomun 3 kopyası bulunur. Zeka geriliği, karakteristik yüz görünümü ve diğer sağlık sorunlarına yol açar.
🧫 Tümör Biyolojisi
- 🍎 Benign Tümör: Yavaş büyür, etrafındaki dokulara yayılmaz ve genellikle kapsüllüdür.
- 🍏 Malign Tümör: Hızlı büyür, etrafındaki dokulara yayılır (metastaz) ve yaşamı tehdit edebilir.
- 🍎 Metastaz: Tümör hücrelerinin kan veya lenf yoluyla vücudun diğer bölgelerine yayılmasıdır.
🦠 Onkogenler ve Tümör Süpresör Genler
- 🍏 Onkogenler: Hücre büyümesini ve bölünmesini teşvik eden genlerdir. Mutasyona uğradıklarında kansere yol açabilirler.
- 🍎 Tümör Süpresör Genler: Hücre büyümesini ve bölünmesini kontrol eden genlerdir. Mutasyona uğradıklarında tümör oluşumuna zemin hazırlarlar.
- 🍏 p53: Tümör süpresör bir gendir. DNA hasarını tespit eder ve hücre döngüsünü durdurur veya apoptozu tetikler.
🩸 Hematopatoloji
- 🍎 Lösemi: Kemik iliğinde anormal kan hücrelerinin aşırı üretimi ile karakterizedir. Akut ve kronik lösemi türleri vardır.
- 🍏 Lenfoma: Lenf sisteminin kanseridir. Hodgkin lenfoma ve non-Hodgkin lenfoma olmak üzere iki ana türü vardır.
- 🍎 Miyelodisplastik Sendromlar (MDS): Kemik iliğinin yeterli sayıda sağlıklı kan hücresi üretemediği bir grup hastalıktır. Lösemiye dönüşme riski taşırlar.
Bu notlar, patoloji ve genetik konularında temel bir tekrar sağlamayı amaçlamaktadır. Sınavda başarılar dilerim!
