TYT Fizik Örnek Sorular ve Çözümleri: ÖSYM Tarzı Yeni Nesil Sorular!

Question

TYT fizikte yeni nesil soruları çözmekte zorlanıyorum. ÖSYM tarzı örnek sorulara ihtiyacım var. Bir de bu soruların çözümlerini nasıl bulabilirim?

Answer 1

🧪 TYT Fizik: ÖSYM Tarzı Yeni Nesil Sorulara Hazır Mıyız?

Merhaba gençler! TYT Fizik sınavına hazırlanırken, ÖSYM'nin son yıllarda sorduğu yeni nesil soruların mantığını anlamak çok önemli. Artık ezber bilgi yerine, bilgiyi yorumlama ve problem çözme becerisi ön plana çıkıyor. Bu yazıda, örnek sorular ve çözümleriyle bu yeni tarza nasıl adapte olabileceğimizi inceleyeceğiz.

💡 Örnek Soru 1: Hareket ve Enerji

Bir lunapark treni, şekildeki gibi bir ray üzerinde hareket etmektedir. Trenin K noktasındaki hızı $v_K$, L noktasındaki hızı $v_L$ ve M noktasındaki hızı $v_M$ dir. Sürtünmelerin önemsiz olduğu bu sistemde, trenin hızları arasındaki ilişki nedir?

(Resim temsilidir. Soruya uygun bir lunapark treni görseli ekleyiniz.)

A) $v_K > v_L > v_M$
B) $v_M > v_L > v_K$
C) $v_L > v_K > v_M$
D) $v_K = v_M > v_L$
E) $v_K > v_L = v_M$

Çözüm:

Bu soruyu çözmek için enerjinin korunumu ilkesini kullanacağız. Sürtünme olmadığı için, trenin toplam enerjisi (kinetik + potansiyel) sabittir.

• 🍎 Kinetik Enerji: Hareket enerjisidir ve $KE = \frac{1}{2}mv^2$ formülüyle bulunur. (m: kütle, v: hız)
• 🍎 Potansiyel Enerji: Yükseklikten dolayı sahip olunan enerjidir ve $PE = mgh$ formülüyle bulunur. (m: kütle, g: yerçekimi ivmesi, h: yükseklik)

Trenin K ve M noktalarındaki yükseklikleri aynı olduğu için potansiyel enerjileri eşittir. Bu durumda, kinetik enerjileri de eşit olmalıdır, yani $v_K = v_M$. L noktasında ise yükseklik daha fazla olduğu için potansiyel enerji daha yüksektir. Toplam enerji sabit olduğundan, L noktasındaki kinetik enerji (ve dolayısıyla hız) K ve M noktalarından daha düşüktür. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.

💡 Örnek Soru 2: Optik

Bir öğrenci, elindeki merceği kullanarak bir cismin görüntüsünü bir perde üzerine düşürmeye çalışıyor. Cisim ile mercek arasındaki mesafeyi değiştirdiğinde, görüntünün perdede netleştiğini gözlemliyor. Buna göre;

• I. Mercek, yaklaştırıcı (ince kenarlı) bir mercektir.
• II. Cisim, merceğin odak noktası ile merkezi arasındadır.
• III. Görüntü, cismin ters ve gerçek görüntüsüdür.

Yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III

Çözüm:

• 🍎 I. Yargı: Perde üzerinde net bir görüntü elde edilebildiğine göre, mercek kesinlikle yaklaştırıcı (ince kenarlı) bir mercektir. Çünkü ıraksak (kalın kenarlı) mercekler gerçek görüntü oluşturamazlar. Bu yargı doğrudur.
• 🍎 II. Yargı: Cisim ile mercek arasındaki mesafeyi değiştirdiğinde görüntünün netleşmesi, cismin farklı konumlarda farklı görüntüler oluşturabileceğini gösterir. Eğer cisim odak noktasının dışındaysa, gerçek ve ters bir görüntü oluşur. Eğer odak noktası ile mercek arasındaysa, sanal ve düz bir görüntü oluşur. Bu yargı kesin doğru olmayabilir.
• 🍎 III. Yargı: Perdede net bir görüntü elde edildiğine göre, görüntü gerçek olmalıdır. Yaklaştırıcı mercekler, cisim odak noktasının dışındaysa gerçek ve ters bir görüntü oluştururlar. Bu yargı doğrudur.

Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir (I ve III).

💡 Örnek Soru 3: Basınç

Ağırlığı $G$ olan bir küp, şekildeki gibi yatay bir zemine konulmuştur. Küpün zemine uyguladığı basınç $P$'dir. Küp, ok yönünde devrilerek farklı bir yüzeyi üzerine oturtulursa, zemine uyguladığı basınç nasıl değişir?

(Resim temsilidir. Soruya uygun bir küp görseli ekleyiniz.)

A) Artar
B) Azalır
C) Değişmez
D) Önce artar, sonra azalır
E) Önce azalır, sonra artar

Çözüm:

Basınç, bir yüzeye uygulanan dik kuvvetin yüzey alanına oranıdır. Formülü: $P = \frac{F}{A}$.

• 🍎 Kuvvet (F): Küpün ağırlığıdır ve sabittir ($G$).
• 🍎 Yüzey Alanı (A): Küpün zemine temas eden yüzeyinin alanıdır. Küp devrildiğinde, zemine temas eden yüzey alanı değişir.

Küpün bir kenarının uzunluğuna $a$ dersek, başlangıçta yüzey alanı $a^2$ dir. Küp devrildiğinde de yüzey alanı $a^2$ olacaktır. Dolayısıyla, kuvvet (ağırlık) değişmediği ve yüzey alanı da değişmediği için basınç değişmez. Doğru cevap C seçeneğidir.

Umarım bu örnek sorular ve çözümleri, TYT Fizik sınavına hazırlanırken size yardımcı olur. Unutmayın, bol bol pratik yaparak ve farklı soru tiplerini çözerek başarıya ulaşabilirsiniz! Başarılar dilerim!