“Yaban”, Türk edebiyatının en güçlü toplumsal eleştiri romanlarından biridir. Bu etkileyici eser, ünlü yazar Yakup Kadri Karaosmanoğlu'na aittir. İlk olarak 1932 yılında yayımlanan roman, Milli Mücadele dönemini ve o dönemin toplumsal yarılmalarını konu alır.
1889 doğumlu yazar, Türk edebiyatının “Milli Edebiyat” ve “Cumhuriyet Dönemi” gibi önemli akımlarında eser vermiş çok yönlü bir isimdir. Roman, hikâye, deneme, anı gibi birçok türde kalem oynatmıştır. Diğer önemli eserleri arasında Kiralık Konak, Nur Baba, Ankara ve Sodom ve Gomore sayılabilir.
Roman, İstanbul’dan gelmiş, Batılı değerlerle yetişmiş aydın bir subay olan Ahmet Celal'in gözünden, Anadolu köylüsü ile aydın kesim arasındaki derin uçurumu ve iletişimsizliği anlatır. “Yaban” kelimesi, köylülerin Ahmet Celal’e yakıştırdığı bir sıfat olarak, bu yabancılaşmayı ve mesafeyi simgeler.
Yaban, sadece bir roman değil, aynı zamanda tarihsel bir belge niteliği taşır. Yakup Kadri, Kurtuluş Savaşı'nı sadece cephedeki kahramanlıklarla değil, cephe gerisindeki sıkıntılar, çelişkiler ve toplumsal hastalıklarla anlatarak edebiyatımızda cesur bir adım atmıştır. Eser, gerçekçi (realist) bir üslupla kaleme alınmıştır.
Dolayısıyla, “Yaban romanı kime aittir?” sorusunun yanıtı, Türk edebiyatının köşe taşlarından Yakup Kadri Karaosmanoğlu'dur. Bu roman, okuyucuyu sarsan, düşündüren ve Türkiye’nin bir dönemine ayna tutan ölümsüz bir klasiktir. Edebiyat ve modern Türk tarihine ilgi duyan herkesin mutlaka okuması gereken bir başyapıttır.
