Yanma tepkimeleri, bir maddenin oksijen gazı (O₂) ile tepkimeye girerek enerji açığa çıkardığı kimyasal reaksiyonlardır. Günlük hayatta karşılaştığımız ateş, yangın, arabalardaki yakıt tüketimi ve hatta canlıların solunumu gibi birçok olayın temelinde yanma tepkimeleri yatar.
Yakıtın tamamen oksitlendiği, yanma ürünlerinin sadece CO₂ ve H₂O olduğu ideal yanma türüdür.
Örnek: Metan gazının tam yanması:
\( CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O \)
Yetersiz oksijen koşullarında gerçekleşen, karbonmonoksit (CO) veya is (C) gibi zararlı yan ürünlerin oluştuğu yanma türüdür.
Örnek: Metan gazının eksik yanması:
\( 2CH₄ + 3O₂ → 2CO + 4H₂O \)
Bir yanma tepkimesinin gerçekleşebilmesi için üç temel unsur gereklidir:
Yanma tepkimeleri, insanlık tarihinde ateşin keşfinden bu yana medeniyetin gelişiminde kritik rol oynamıştır. Enerji üretiminden sanayiye, ulaşımdan ısınmaya kadar birçok alanda vazgeçilmezdir. Ancak, kontrolsüz yanma tepkimeleri yangınlara, eksik yanma ise zehirli gazların açığa çıkmasına neden olabilir.
Modern dünyada, yanma tepkimelerinin verimliliğini artırmak ve çevreye olan olumsuz etkilerini azaltmak için sürekli araştırmalar yapılmaktadır.
