Geleneksel Türk denizcilik kültüründe ve halk takviminde rüzgarlar, yalnızca hava akımları değil, aynı zamanda birer yön gösterici, mevsim habercisi ve hatta kültürel bir simgedir. Bu rüzgarlardan biri olan "Yıldız", adı kadar parlak ve belirgin bir yönü işaret eder: Kuzey. Peki, bu kadim isim nereden geliyor ve hangi hikayeleri taşıyor?
Eski denizciler ve çiftçiler, yönleri belirlemek için doğadan ilham alırdı. "Yıldız" ismi, kuzey yönünü gösteren en önemli ve değişmez göksel işaret olan Kutup Yıldızı'ndan (Polaris) gelmektedir. Gece gökyüzünde sabit duran bu yıldız, her zaman kuzeyi gösterdiği için, o yönden esen soğuk ve sert rüzgara da bu isim verilmiştir. Yani, Yıldız rüzgarı, tam anlamıyla kuzeyden eser.
Bu rüzgar, karakteri itibarıyla soğuk ve kurutucudur. İşte bazı özellikleri:
Yıldız rüzgarı, geleneksel sekiz ana yön ve rüzgar sisteminin bir parçasıdır. Bu sistem bir gül şeklinde tasavvur edilir:
"Yıldız" kelimesi, bugün meteorolojide resmi olarak "kuzey rüzgarı" anlamında kullanılmasa da, denizcilik literatüründe, halk deyişlerinde ve kültürel hafızamızda yaşamaya devam ediyor. Sadece bir rüzgar yönü değil, atalarımızın gökyüzünü okuyarak yön bulma bilgeliğinin ve doğayla kurdukları samimi ilişkinin bir yansımasıdır. Bir dahaki sefere kuzeyden sert bir rüzgar estiğinde, onun yalnızca soğuk hava değil, binlerce yıllık bir birikimin taşıyıcısı olduğunu hatırlayabilirsiniz.
