# Zehirlenmelerde İlk Yardım: Sindirim, Solunum ve Deri Yoluyla Zehirlenmeler
🚨 Zehirlenme Nedir?
Zehirlenme, vücuda zararlı maddelerin girmesi sonucu normal fonksiyonların bozulmasıdır. Zehirli maddeler vücuda sindirim, solunum veya deri yoluyla girebilir. Her zehirlenme türünde uygulanacak ilk yardım teknikleri farklılık gösterir.
🍽️ Sindirim Yoluyla Zehirlenmelerde İlk Yardım
Sindirim yoluyla zehirlenmeler genellikle kimyasal maddelerin, ilaçların veya bozuk gıdaların ağız yoluyla alınması sonucu oluşur.
📋 Yapılması Gerekenler:
- ✅ Zehirlenen kişinin bilinci yerindeyse ağzını temizleyin
- ✅ Zehirli maddenin kabını/örneğini saklayın
- ✅ 112 Acil Servis'i hemen arayın
- ✅ Zehirlenen kişiyi yan yatırın (kusma durumunda solunum yolunun tıkanmasını önlemek için)
- ✅ Tıbbi yardım gelene kadar kişinin yanında kalın
❌ Yapılmaması Gerekenler:
- ❌ Asla kusturmayın (özellikle yakıcı maddelerde daha fazla hasara yol açabilir)
- ❌ Bilinci kapalı kişiye ağızdan hiçbir şey vermeyin
- ❌ Süt veya başka içecekler içirmeyin (doktor önermedikçe)
🌬️ Solunum Yoluyla Zehirlenmelerde İlk Yardım
Solunum yoluyla zehirlenmeler genellikle karbonmonoksit, kimyasal gazlar, duman veya toksik buharların solunması sonucu oluşur.
📋 Yapılması Gerekenler:
- ✅ Zehirli ortamdan hemen uzaklaşın/uzaklaştırın
- ✅ Temiz havaya çıkın veya pencere ve kapıları açarak ortamı havalandırın
- ✅ 112 Acil Servis'i arayın
- ✅ Kişinin solunumunu ve nabzını kontrol edin
- ✅ Gerekirse suni solunum ve kalp masajı uygulayın
- ✅ Kişiyi sıcak tutun
❌ Yapılmaması Gerekenler:
- ❌ Zehirli ortama kendinizi riske atarak girmeyin (profesyonel ekip bekleyin)
- ❌ Açık alev kullanmayın (patlayıcı gazlar olabilir)
🧴 Deri Yoluyla Zehirlenmelerde İlk Yardım
Deri yoluyla zehirlenmeler genellikle kimyasal maddelerin, böcek ilaçlarının veya zehirli bitkilerin ciltle teması sonucu oluşur.
📋 Yapılması Gerekenler:
- ✅ Kontamine giysileri hemen çıkarın
- ✅ Etkilenen bölgeyi bol su ve sabunla en az 15-20 dakika yıkayın
- ✅ 112 Acil Servis'i arayın
- ✅ Zehirli maddenin etiketini/örneğini saklayın
- ✅ Tıbbi yardım gelene kadar kişiyi gözlemleyin
❌ Yapılmaması Gerekenler:
- ❌ Kimyasal maddeyi nötralize etmeye çalışmayın
- ❌ Merhem veya krem sürmeyin
- ❌ Cildi ovalamayın veya fırçalamayın
📞 Acil Durumlarda Aranacak Numaralar
- 📱 112 - Acil Servis
- 📱 114 - Zehir Danışma Merkezi (Türkiye'de 7/24 hizmet verir)
💡 Önemli Hatırlatmalar
Zehirlenme durumlarında sakin olmak ve doğru ilk yardım uygulamak hayat kurtarıcı olabilir. Zehirlenme belirtileri arasında bulantı, kusma, baş dönmesi, bilinç kaybı, nefes darlığı, ciltte kızarıklık veya yanık izleri bulunabilir. Zehirlenme şüpheniz varsa asla beklemeyin, derhal tıbbi yardım isteyin.
⚠️ Unutmayın: Bu bilgiler genel ilk yardım önerileridir. Her zehirlenme durumu farklı olabilir ve profesyonel tıbbi yardım her zaman gereklidir.
