Merhaba öğrenciler, bu soruyu adım adım çözerek yükseltgenme-indirgenme (redoks) tepkimelerini daha iyi anlayalım.
Yükseltgenme-İndirgenme (Redoks) Tepkimeleri: Bir tepkimede bir atomun yükseltgenme basamağı değişiyorsa, bu tepkime bir redoks tepkimesidir. Yükseltgenme, bir atomun elektron kaybetmesi (yükseltgenme basamağının artması); indirgenme ise bir atomun elektron kazanması (yükseltgenme basamağının azalması) demektir.
Şimdi verilen tepkimeleri inceleyelim:
- I. Tepkime: Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂
- Magnezyum (Mg) başlangıçta element halinde (yükseltgenme basamağı 0) iken, ürünlerde MgCl₂ bileşiğinde +2 yükseltgenme basamağına sahiptir. Yani, Mg yükseltgenmiştir.
- Hidrojen (H) başlangıçta HCl bileşiğinde +1 yükseltgenme basamağına sahipken, ürünlerde H₂ element halinde 0 yükseltgenme basamağına sahiptir. Yani, H indirgenmiştir.
- Bu tepkimede hem yükseltgenme hem de indirgenme gerçekleştiği için bir redoks tepkimesidir.
- II. Tepkime: 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂
- Sodyum (Na) başlangıçta element halinde (yükseltgenme basamağı 0) iken, ürünlerde NaOH bileşiğinde +1 yükseltgenme basamağına sahiptir. Yani, Na yükseltgenmiştir.
- Hidrojen (H) başlangıçta H₂O bileşiğinde +1 yükseltgenme basamağına sahipken, ürünlerde H₂ element halinde 0 yükseltgenme basamağına sahiptir. Yani, H indirgenmiştir.
- Bu tepkimede de hem yükseltgenme hem de indirgenme gerçekleştiği için bir redoks tepkimesidir.
- III. Tepkime: CaCO₃ → CaO + CO₂
- Bu tepkimede Kalsiyum (Ca), Karbon (C) ve Oksijen (O) atomlarının yükseltgenme basamakları değişmez.
- CaCO₃'daki Ca'nın yükseltgenme basamağı +2, CaO'daki Ca'nın yükseltgenme basamağı da +2'dir.
- CaCO₃'daki C'nin yükseltgenme basamağı +4, CO₂'deki C'nin yükseltgenme basamağı da +4'tür.
- Oksijenin yükseltgenme basamağı da her iki tarafta -2'dir.
- Bu tepkime bir ayrışma tepkimesidir ancak redoks tepkimesi değildir.
Sonuç olarak, I ve II numaralı tepkimelerde yükseltgenme-indirgenme reaksiyonu gerçekleşir.
Cevap B seçeneğidir.
