Paragrafta anlatım özellikleri (Açıklık, duruluk, yalınlık, özlülük) Test 2

3. "Duruluk, bir cümlede gereksiz sözcük kullanılmaması, anlamın bulanık olmamasıdır."
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde duruluk ilkesi bozulmuştur?

A) Bu soruyu çözmek için daha fazla zaman gerekiyor.
B) Yaklaşık olarak üç saat sonra varacağız.
C) Onun bu davranışı herkesi şaşırttı ve hayrete düşürdü.
D) Yarın sabah erkenden yola çıkacağız.

Duruluk ilkesinin ne olduğunu hatırlayarak soruyu çözmeye başlayalım. Duruluk, bir cümlede gereksiz sözcüklerin bulunmaması ve anlamın net olması demektir. Şimdi seçenekleri tek tek inceleyelim:

• A) Bu soruyu çözmek için daha fazla zaman gerekiyor.

  Bu cümlede gereksiz bir sözcük yok. Anlam da gayet açık. Duruluk ilkesine aykırı bir durum bulunmuyor.

• B) Yaklaşık olarak üç saat sonra varacağız.

  "Yaklaşık" ve "olarak" kelimeleri aynı anlamı taşıyor. Ancak bu durum cümlede belirgin bir anlatım bozukluğuna yol açmıyor. Yine de bu seçeneği aklımızda tutalım.

• C) Onun bu davranışı herkesi şaşırttı ve hayrete düşürdü.

  "Şaşırtmak" ve "hayrete düşürmek" neredeyse aynı anlama geliyor. Bu cümlede aynı anlamı taşıyan iki kelime kullanılarak duruluk ilkesi açıkça ihlal edilmiş. İşte aradığımız seçenek bu olabilir!

• D) Yarın sabah erkenden yola çıkacağız.

  Bu cümlede de gereksiz bir sözcük yok ve anlamı net. Duruluk ilkesiyle ilgili bir problem görünmüyor.

Seçenekleri incelediğimizde C seçeneğinde "şaşırtmak" ve "hayrete düşürmek" kelimelerinin aynı anlamı taşıdığını ve bu durumun duruluk ilkesini bozduğunu görüyoruz. B seçeneğinde de benzer bir durum var ancak C seçeneğindeki kadar belirgin değil.

Cevap C seçeneğidir.