🎓 AÖF Çıkmış Sorular PDF Test 1 - Ders Notu
Bu ders notu, AÖF çıkmış sorular PDF Test 1'de yer alan temel dil bilgisi konularını (fiilimsiler, cümle türleri, anlatım bozuklukları vb.) özetlemektedir. Bu not, testi çözerken size hızlı bir hatırlatma ve referans kaynağı olarak hizmet edecektir.
📌 Fiilimsiler 📝
Fiillerden türeyerek cümle içinde isim, sıfat veya zarf görevinde kullanılan sözcüklerdir.
- İsim-fiil (mastar): -ma, -ış, -mak eklerini alır.
- Sıfat-fiil (ortaç): -an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş eklerini alır.
- Zarf-fiil (ulaç/bağ-fiil): -ken, -alı, -madan, -ınca, -ıp, -arak, -dıkça, -e… -e, -r… -maz eklerini alır.
⚠️ Dikkat: Fiilimsiler fiil anlamını taşımalarına rağmen fiil gibi çekimlenemezler.
📌 Cümle Türleri (Anlamına Göre) 💬
Cümleler, taşıdıkları anlamlara göre farklı kategorilere ayrılırlar.
- Olumlu Cümle: Yargının gerçekleştiğini veya gerçekleşeceğini ifade eder.
- Olumsuz Cümle: Yargının gerçekleşmediğini veya gerçekleşmeyeceğini ifade eder. "-ma, -me, -sız, -siz, -suz, -süz, değil, yok" gibi olumsuzluk bildiren ifadeler kullanılır.
- Soru Cümlesi: Bir şeyi öğrenmek amacıyla sorulan cümlelerdir. "mi" soru edatı veya soru zamirleri/sıfatları/zarfları ile oluşturulur.
- Ünlem Cümlesi: Şaşkınlık, sevinç, üzüntü gibi duyguları ifade eden cümlelerdir.
💡 İpucu: Cümle türlerini belirlerken cümlenin bütününe bakmak önemlidir.
📌 Cümle Türleri (Yapısına Göre) 🏗️
Cümleler, yapılarına göre de sınıflandırılırlar.
- Basit Cümle: Tek yargı (tek yüklem) içeren cümledir.
- Birleşik Cümle: Birden fazla yargı (birden fazla yüklem) içeren cümledir. Girişik birleşik cümle (fiilimsi bulunan), iç içe birleşik cümle (tırnak içinde cümle), şartlı birleşik cümle (şart kipiyle kurulan), bağlı cümle (bağlaçlarla bağlanan) türleri vardır.
- Sıralı Cümle: Virgül veya noktalı virgülle ayrılan birden fazla cümlenin bir araya gelmesiyle oluşur.
- Bağlı Cümle: Bağlaçlarla birbirine bağlanan cümlelerdir.
⚠️ Dikkat: Fiilimsilerin bulunduğu cümleler, genellikle birleşik cümlelerdir.
📌 Anlatım Bozuklukları ❌
Cümledeki anlam belirsizliği, gereksizlik, yanlış sözcük kullanımı gibi nedenlerle ortaya çıkan bozukluklardır.
- Gereksiz Sözcük Kullanımı: Aynı anlamı taşıyan sözcüklerin bir arada kullanılması.
- Anlam Belirsizliği: Cümlenin birden fazla anlama gelmesi.
- Yanlış Sözcük Kullanımı: Anlamına uygun olmayan sözcüğün kullanılması.
- Çatı Uyuşmazlığı: Cümledeki eylemlerin çatılarının uyumsuz olması.
- Özne-Yüklem Uyuşmazlığı: Özne ve yüklemin sayı veya kişi bakımından uyumsuz olması.
💡 İpucu: Anlatım bozukluklarını bulmak için cümleyi dikkatlice okuyun ve anlamı üzerinde düşünün.
📌 Sözcükte Anlam 📖
Sözcüklerin temel ve yan anlamları, mecaz anlamları ve terim anlamları bulunur.
- Temel (Gerçek) Anlam: Bir sözcüğün akla gelen ilk anlamıdır.
- Yan Anlam: Temel anlamla ilişkili olan, ancak tam olarak aynı olmayan anlamdır.
- Mecaz Anlam: Bir sözcüğün temel anlamından tamamen uzaklaşarak kazandığı yeni anlamdır.
- Terim Anlam: Bir bilim, sanat, meslek dalıyla ilgili özel anlamdır.
⚠️ Dikkat: Bir sözcüğün hangi anlamda kullanıldığını anlamak için cümlenin bağlamına bakmak gerekir.
