avatar
✔️ Cevaplandı • Doğrulandı

Nitel araştırma nedir (Görüşme, Vaka incelemesi)

Nitel araştırmayı nicel araştırmadan ayıran temel farkları tam olarak anlayamadım. Özellikle görüşme ve vaka incelemesi yöntemlerinin neden nitel kabul edildiğini, sayısal veriler yerine neden derinlemesine bilgi topladığını merak ediyorum.
WhatsApp'ta Paylaş
1 CEVAPLARI GÖR
✔️ Doğrulandı
0 kişi beğendi.
avatar
aylakzihin
2220 puan • 16 soru • 239 cevap

🔍 Nitel Araştırma Nedir?

Nitel araştırma, insanların doğal ortamlarında nasıl davrandıklarını, nasıl düşündüklerini ve hissettiklerini derinlemesine anlamayı amaçlayan bir araştırma yaklaşımıdır. Sayılar ve istatistikler yerine sözel verilerle (kelimeler, metinler, gözlemler) ilgilenir. Amacı, bir konuyu geniş ve detaylı bir şekilde keşfetmek, karmaşık sosyal olguları anlamak ve insan deneyimlerine dair zengin bir bakış açısı sunmaktır.

🎯 Nitel Araştırmanın Temel Özellikleri

  • Doğal Ortam: Veriler, katılımcıların kendi doğal ortamlarında (ev, iş yeri, okul) toplanır.
  • Bütüncül Yaklaşım: Olay veya durum, bağlamından koparılmadan bir bütün olarak incelenir.
  • Katılımcının Perspektifi: Araştırma, katılımcıların kendi bakış açıları ve anlamları üzerine odaklanır.
  • Esneklik: Araştırma süreci önceden katı kurallarla belirlenmez, veri toplama sırasında değişiklik yapılabilir.
  • Küçük Örneklem: Az sayıda katılımcıyla çalışılır, ancak her birinden çok derinlemesine veri elde edilir.

🛠️ Başlıca Nitel Araştırma Yöntemleri

🗣️ Görüşme (Mülakat)

Görüşme, araştırmacının, bir veya daha fazla katılımcıyla yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış veya yapılandırılmamış bir şekilde konuşarak veri topladığı bir yöntemdir.

  • 💬 Yapılandırılmış Görüşme: Sorular ve sıraları önceden kesin olarak belirlenmiştir. Esneklik yok denecek kadar azdır.
  • 💬 Yarı Yapılandırılmış Görüşme: Önceden hazırlanmış bir soru listesi (görüşme formu) vardır, ancak araştırmacı soruların sırasını değiştirebilir, yeni sorular sorabilir veya bazı soruları atlayabilir. En yaygın kullanılan türdür.
  • 💬 Yapılandırılmamış (Doğal) Görüşme: Günlük sohbet gibi ilerler. Önceden belirlenmiş sorular yoktur, konuşmanın akışına göre şekillenir.

Avantajları: Derinlemesine ve zengin veri sağlar, katılımcının düşünce süreçleri anlaşılabilir, esnektir.

Dezavantajları: Çok zaman alıcıdır, veri analizi zordur, görüşmecinin yanlılığı (bias) sonuçları etkileyebilir.

📋 Vaka İncelemesi

Vaka incelemesi, belirli bir "vaka"yı (bir kişi, bir grup, bir organizasyon, bir olay, bir süreç) kendi bağlamı içinde ve derinlemesine inceleyen bir yöntemdir. Amaç, o vakanın tüm yönleriyle ayrıntılı bir resmini çizmek ve geniş bir olguya ışık tutmaktır.

  • 🧑‍⚕️ Örnek: "Üstün yetenekli bir öğrencinin okul yaşantısında karşılaştığı zorluklar" konusu, tek bir öğrenci üzerinden bir vaka incelemesi ile araştırılabilir.
  • 🏢 Örnek: "Başarılı bir teknoloji startup'ının büyüme stratejileri" bir organizasyon vaka incelemesine konu olabilir.

Avantajları: Karmaşık olguları anlamak için idealdir, gerçek yaşam bağlamını yansıtır, çok çeşitli veri toplama tekniklerinin (gözlem, görüşme, doküman analizi) bir arada kullanılmasına olanak tanır.

Dezavantajları: Sonuçlar genellenemez, seçilen vakanın temsili olup olmadığı sorgulanabilir, yine zaman ve kaynak gerektirir.

📊 Nitel ve Nicel Araştırma Arasındaki Fark

  • ➡️ Nitel: "Neden?" ve "Nasıl?" sorularına cevap arar. (Örn: Öğrenciler neden matematik dersinden korkar?)
  • ➡️ Nicel: "Ne?", "Ne kadar?" ve "Ne sıklıkla?" sorularına cevap arar. (Örn: Öğrencilerin % kaçı matematik dersinden korkuyor?)
💡 Özetle: Nitel araştırma, insan deneyimlerinin derinliklerine inmek için kullanılan bir "derin dalış" gibidir. Görüşme ve vaka incelemesi ise bu dalışı yapmak için kullanılan en önemli araçlardandır. Nicel araştırmanın geniş bir okyanusun yüzeyini taramasına benzetilirken, nitel araştırma belirli bir noktaya dalarak oradaki yaşamı ve detayları keşfeder.

Yorumlar