"Odasına girdiğimde Mehmet'in masasının üzerindeki mektubu görünce meraklandım. Mektupta yazanları okumam için hiçbir engel yoktu çünkü ben her şeyi bilen, her yerde olan bir anlatıcıydım. Mehmet'in kalbinin attığını bile duyabiliyordum."
Bu metinde kullanılan anlatıcı türü için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Sadece Mehmet'in düşüncelerini bilebilir
B) Olayları sadece dışarıdan gözlemler
C) Tüm karakterlerin iç dünyalarını bilir
D) Sadece kendi deneyimlerini anlatır
Merhaba sevgili öğrenciler! Bu soruda, bir metinde kullanılan anlatıcı türünü doğru bir şekilde belirlememiz isteniyor. Anlatıcı türleri, bir hikayenin kimin gözünden ve ne kadar bilgiyle aktarıldığını gösterir. Şimdi metni dikkatlice inceleyelim ve adım adım doğru cevaba ulaşalım.
- Öncelikle, metindeki anlatıcının kendisi hakkında verdiği bilgilere odaklanalım: "ben her şeyi bilen, her yerde olan bir anlatıcıydım." Bu ifade, anlatıcının olaylar, karakterler ve onların iç dünyaları hakkında sınırsız bilgiye sahip olduğunu açıkça belirtiyor.
- Anlatıcı ayrıca "Mehmet'in kalbinin attığını bile duyabiliyordum." diyerek, sadece dışarıdan gözlem yapmakla kalmayıp, bir karakterin en derin fiziksel ve dolayısıyla duygusal durumlarına bile erişebildiğini gösteriyor. Kalp atışını duymak, mecazi olarak kişinin duygularını, heyecanını veya korkusunu bilmek anlamına da gelir.
- Bu tür bir anlatıcıya "ilahi bakış açılı anlatıcı" denir. İlahi bakış açılı anlatıcı, hikayedeki tüm karakterlerin geçmişini, geleceğini, düşüncelerini, duygularını ve iç dünyalarını bilir ve okuyucuya aktarır. Olayları ve karakterleri adeta bir tanrı gibi yukarıdan, her şeyi görerek ve bilerek anlatır.
- Şimdi seçenekleri değerlendirelim:
- A) Sadece Mehmet'in düşüncelerini bilebilir: Metinde "her şeyi bilen" ifadesi geçtiği için bu seçenek yanlıştır. Anlatıcı sadece bir karakterin değil, tüm karakterlerin iç dünyasına hakimdir.
- B) Olayları sadece dışarıdan gözlemler: "Mehmet'in kalbinin attığını bile duyabiliyordum" ifadesi, anlatıcının dış gözlemin ötesine geçip iç dünyaya nüfuz ettiğini gösterir. Bu nedenle bu seçenek de yanlıştır. Bu, gözlemci anlatıcının özelliğidir.
- C) Tüm karakterlerin iç dünyalarını bilir: Metindeki "her şeyi bilen, her yerde olan" ve "Mehmet'in kalbinin attığını bile duyabiliyordum" ifadeleri, anlatıcının tüm karakterlerin düşüncelerine, duygularına ve iç dünyalarına tamamen hakim olduğunu gösterir. Bu, ilahi bakış açılı anlatıcının temel özelliğidir ve metinle birebir uyuşmaktadır.
- D) Sadece kendi deneyimlerini anlatır: Anlatıcı, Mehmet'in odasındaki mektuptan ve Mehmet'in kalbinin atışından bahsediyor, yani başkalarının deneyimlerini ve iç dünyalarını aktarıyor. Kendi deneyimlerini anlatan anlatıcıya "kahraman anlatıcı" denir ve bu metindeki anlatıcı türüyle uyuşmaz.
Bu analizler sonucunda, metindeki anlatıcının tüm karakterlerin iç dünyalarını bilen, ilahi bakış açılı bir anlatıcı olduğu açıkça görülmektedir.
Cevap C seçeneğidir.
