Paragraf oluşturma (Cümle sıralama) soruları Test 1

10. (I) Bu durum onu oldukça mutlu etti. (II) Yarışmaya katılmak için son başvuru tarihine kadar bekledi. (III) Resim yarışmasında birinci olduğunu öğrendi. (IV) Jüri, eserindeki yaratıcılığı ve tekniği çok beğenmişti.
Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulmak istense hangisi ikinci cümle olur?

A) I
B) II
C) III
D) IV

Merhaba sevgili öğrenciler!

Bu tür sorular, cümleler arasındaki anlam ve mantık bağlarını kurarak bir hikayeyi veya olayı doğru sıraya koyma becerinizi ölçer. Gelin, bu cümleleri adım adım inceleyerek anlamlı bir paragraf oluşturalım ve ikinci cümleyi bulalım.

• Adım 1: Her bir cümlenin içeriğini ve işlevini anlayalım.
  • (I) Bu durum onu oldukça mutlu etti. Bu cümle, kendisinden önce bahsedilen bir olayın veya durumun sonucunda ortaya çıkan bir duyguyu ifade eder. Yani, paragrafın başında yer alamaz, çünkü "bu durum"un ne olduğu henüz açıklanmamıştır.
  • (II) Yarışmaya katılmak için son başvuru tarihine kadar bekledi. Bu cümle, yarışmaya katılma süreciyle ilgili bir eylemi, bir hazırlık aşamasını anlatır.
  • (III) Resim yarışmasında birinci olduğunu öğrendi. Bu cümle, yarışmanın sonucunu, yani ana olayı veya haberi bildirir. Bir paragrafın ana fikrini veren bir başlangıç cümlesi olabilir.
  • (IV) Jüri, eserindeki yaratıcılığı ve tekniği çok beğenmişti. Bu cümle, yarışmanın sonucunun (birinci olmanın) nedenini açıklar. Genellikle sonuçtan sonra gelir.
• Adım 2: Anlamlı bir paragraf oluşturmak için cümleleri sıralayalım.

  Soruda bizden ikinci cümlenin hangisi olacağını bulmamız isteniyor. Bu tür sıralama sorularında genellikle kronolojik (zaman sırasına göre) bir akış tercih edilir. Ancak bazen, anlatım gücünü artırmak için sonuçtan başlayıp sonra sürece dönen bir yapı da kullanılabilir.

  Cümleleri en mantıklı şekilde bir araya getirdiğimizde şu sıralama ortaya çıkar:

  1. (III) Resim yarışmasında birinci olduğunu öğrendi. (Paragrafa ana haber veya sonuçla başlamak, okuyucunun dikkatini çeker.)
  2. (II) Yarışmaya katılmak için son başvuru tarihine kadar bekledi. (Birinci olduğunu öğrendikten sonra, bu başarıya giden yoldaki bir detayı veya kişinin yarışmaya yaklaşımını (belki de kendine güvenini veya son dakikacılığını) anlatmak için bu cümle kullanılabilir. Kronolojik olarak önce gerçekleşmiş olsa da, anlatım akışında sonuçtan sonra bir detay olarak verilebilir.)
  3. (IV) Jüri, eserindeki yaratıcılığı ve tekniği çok beğenmişti. (Birinci olmasının nedenini açıklayan bu cümle, (III) ve (II)'den sonra gelerek hikayeyi tamamlar.)
  4. (I) Bu durum onu oldukça mutlu etti. ("Bu durum" ifadesi, birinci olmayı, jürinin beğenisini ve belki de son dakikada katılmasına rağmen gelen başarıyı kapsayan genel bir mutluluğu ifade eder. Bu nedenle paragrafın son cümlesi olarak duygusal bir kapanış yapar.)
• Adım 3: İkinci cümleyi belirleyelim.

  Yukarıdaki mantıklı sıralamaya göre paragrafımız şu şekilde oluşur:

  (III) Resim yarışmasında birinci olduğunu öğrendi. (II) Yarışmaya katılmak için son başvuru tarihine kadar bekledi. (IV) Jüri, eserindeki yaratıcılığı ve tekniği çok beğenmişti. (I) Bu durum onu oldukça mutlu etti.

  Bu sıralamada ikinci cümle (II) numaralı cümledir.

Cevap B seçeneğidir.