🎓 Etki tepki yasası (Newton 3. Yasa) Test 2 - Ders Notu
Bu not, Newton'un 3. yasası olan etki-tepki prensibini ve bu prensibin farklı senaryolardaki uygulamalarını anlamanıza yardımcı olacaktır. Testteki soruları çözerken bu notlara başvurabilirsiniz.
📌 Newton'un 3. Yasası (Etki-Tepki) 🚀
Her etkiye karşı eşit büyüklükte ve zıt yönde bir tepki kuvveti vardır. Yani bir cisim başka bir cisme kuvvet uyguladığında, ikinci cisim de birinci cisme aynı büyüklükte fakat zıt yönde bir kuvvet uygular.
- Etki ve tepki kuvvetleri her zaman farklı cisimler üzerindedir.
- Bu kuvvetler aynı anda oluşur ve birbirini dengelemezler çünkü farklı cisimlere etki ederler.
- Etki ve tepki kuvvetleri aynı türdendir (örneğin, her ikisi de çekme veya itme kuvvetidir).
⚠️ Dikkat: Etki ve tepki kuvvetleri aynı cisim üzerinde olsaydı, cisim hareket edemezdi!
📌 Etki ve Tepki Kuvvetlerinin Belirlenmesi 🔍
Günlük hayattaki örneklerde etki ve tepki kuvvetlerini doğru bir şekilde belirlemek önemlidir. Hangi kuvvetin etki, hangisinin tepki olduğunu anlamak için cisimler arasındaki etkileşimi inceleyin.
- Bir cismin bir yüzeye uyguladığı kuvvet (örneğin ağırlığı), etkidir. Yüzeyin cisme uyguladığı yukarı doğru kuvvet ise tepkidir.
- İki cisim arasındaki itme veya çekme kuvvetlerinde, bir cismin diğerine uyguladığı kuvvet etki ise, diğer cismin ilk cisme uyguladığı kuvvet tepkidir.
- Yer çekimi kuvveti (ağırlık) Dünya'nın bir cisme uyguladığı etkidir. Tepki kuvveti ise cismin Dünya'ya uyguladığı çekim kuvvetidir.
💡 İpucu: Etki ve tepki kuvvetlerini belirlerken hangi cismin hangi cisme kuvvet uyguladığına odaklanın.
📌 Etki-Tepki ve Hareket 🏃♀️
Etki-tepki prensibi, hareketin nasıl gerçekleştiğini anlamamıza yardımcı olur. Bir cismin hareket edebilmesi için dışarıdan bir kuvvet uygulaması gerekir. Bu kuvvet, başka bir cisme uygulanan etki kuvveti sonucunda ortaya çıkan tepki kuvvetidir.
- Yürürken ayağımızla yeri iteriz (etki). Yerin de bize uyguladığı tepki kuvveti sayesinde ileri doğru hareket ederiz.
- Yüzme esnasında ellerimizle suyu geriye doğru iteriz (etki). Suyun bize uyguladığı tepki kuvveti sayesinde ileri doğru hareket ederiz.
- Roketin hareket etmesi: Roket motorları gazları aşağı doğru iter (etki). Gazların rokete uyguladığı yukarı doğru tepki kuvveti sayesinde roket yükselir.
⚠️ Dikkat: Etki ve tepki kuvvetleri birbirini dengelemez çünkü farklı cisimlere etki ederler ve dolayısıyla hareketin gerçekleşmesini sağlarlar.
