Bir tarih araştırmacısı, 16. yüzyıla ait bir Osmanlı vergi kaydını incelerken belgedeki mürekkebin kimyasal analizini yapar ve mürekkebin 18. yüzyılda kullanılan bir bileşen içerdiğini tespit eder. Araştırmacının bu çalışması iç tenkit açısından öncelikle neyi amaçlamaktadır?
A) Belgenin fiziksel özelliklerini korumakBir coğrafyacı, 19. yüzyılda yazılmış bir seyahatnamede "İç Anadolu'da portakal bahçelerinin yoğun olduğu" bilgisini okur. Bu bilgiyi değerlendiren coğrafyacı, İç Anadolu'nun iklim koşullarının portakal tarımına uygun olmadığını bilmektedir. Coğrafyacının bu bilgiyi eleştirme süreci iç tenkit bağlamında hangi aşamayı temsil eder?
A) Belgenin dış görünüşünü incelemeBir tarih öğrencisi, Kurtuluş Savaşı dönemine ait olduğu iddia edilen bir mektupta "Ankara'da denize girildiği" ifadesine rastlar. Öğrenci, Ankara'nın coğrafi konumunu düşünerek bu ifadeyi sorgular. Bu sorgulama iç tennitin hangi boyutuna örnektir?
A) Belgenin fiziksel özelliklerinin incelenmesiTarihçi, 17. yüzyıla ait bir Osmanlı vakayinamesinde "Padişahın aynı gün hem İstanbul'da hem de Edirne'de halka hitap ettiği" bilgisini okur. Bu durumda tarihçi iç tenkit yaparken öncelikle hangi soruyu sormalıdır?
A) Belge hangi mürekkeple yazılmıştır?Bir araştırmacı, Orta Çağ'a ait bir haritada "Nil Nehri'nin kaynağının Afrika'nın güneyindeki dağlardan değil, Ay'dan geldiği" bilgisini görür. Modern coğrafi bilgilerle çelişen bu durumda araştırmacı iç tenkit yaparken hangi kriteri kullanmalıdır?
A) Belgenin estetik değeriBir belgede "Kanuni Sultan Süleyman'ın 1526 yılında hem Mohaç Meydan Muharebesi'ne katıldığı hem de aynı gün İstanbul'da divan toplantısı yönettiği" yazmaktadır. İç tenkit yapan bir tarihçi bu bilgiyi değerlendirirken öncelikle neyi araştırmalıdır?
A) Belgenin cilt kalitesiCoğrafya araştırmacısı, 18. yüzyıla ait bir seyahatnamede "Akdeniz'de gelgit olayının 10 metreye ulaştığı" bilgisini okur. Akdeniz'in mikro gelgit özelliği gösterdiğini bilen araştırmacı, bu bilgiyi iç tenkit süzgecinden geçirirken hangi yöntemi uygular?
A) Bilgiyi doğal kanunlarla test etmeBir tarihçi, I. Dünya Savaşı'na ait bir günlükte "Çanakkale'deki muharebeler sırasında kar yağdığı ve askerlerin kayak yaptığı" ifadesini okur. Çanakkale'nin iklim özelliklerini bilen tarihçi, bu bilgiyi eleştirirken hangi iç tenkit yöntemini kullanır?
A) Bilginin coğrafi ve iklimsel tutarlılığını kontrol etmeAraştırmacı, 15. yüzyıla ait bir coğrafya kitabında "Dünya'nın düz olduğu ve kenarına giden gemilerin boşluğa düştüğü" bilgisini inceliyor. Modern astronomi bilgisiyle çelişen bu durumda araştırmacı iç tenkit uygularken nasıl bir yaklaşım benimsemelidir?
A) Bilgiyi dönemin bilimsel seviyesi bağlamında değerlendirmeBir belgede "İstanbul'un 1452 yılında fethedildiği" yazmaktadır. Tarihçi bu bilgiyi iç tenkit süzgecinden geçirirken hangi soruyu sormalıdır?
A) Bu tarih diğer güvenilir kaynaklarla uyumlu mu?