Soru:
Bir öğrenci, rekombinant DNA teknolojisi ile ilgili bir deney yapmaktadır. Plazmit vektörünü ve klonlanacak geni aynı restriksiyon enzimi ile kesmiş ve karıştırmıştır. Ancak transformasyon sonucu beklenenden çok az sayıda koloni gözlemiştir. Bu durumun en olası nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
- A) DNA ligaz enzimi eklemeyi unutmuştur.
- B) Çok fazla restriksiyon enzimi kullanmıştır.
- C) Plazmiti lineer hale getirmiştir.
- D) Ligasyon reaksiyonunu oda sıcaklığında yapmıştır.
Çözüm:
🔍 Rekombinant DNA oluşturma sürecinde restriksiyon enzimleri ile kesilen parçaların birleştirilmesi kritik bir basamaktır.
- ➡️ Restriksiyon enzimleri, DNA'yı keser ve birleştirilmeye uygun uçlar (3'-OH ve 5'-P) oluşturur.
- ➡️ Ancak, bu uçlar kendi kendine bir araya gelip kararlı bir fosfodiester bağı oluşturamaz. Bu bağı ancak DNA ligaz enzimi kurabilir.
- ➡️ Öğrenci DNA ligaz eklemediği için, kesilmiş plazmit ve gen parçaları birleşemez. Transformasyon sırasında hücreye alınan ve etkin bir şekilde ifade edilebilen sirküler rekombinant DNA molekülleri oluşmaz.
- ➡️ Bu da, seçici ortamda büyüyebilen bakteri kolonisi sayısında büyük bir azalmaya neden olur. Diğer seçenekler verimliliği etkileyebilir ancak sonucu bu kadar dramatik bir şekilde düşüren temel neden DNA ligazın eklenmemesidir.
✅ Doğru cevap, birleştirme işleminin katalizörünün eksik olduğunu belirten A seçeneğidir.
