Soru:
Bir bitki fizyoloğu, aşağıdaki koşullara sahip üç farklı bitki grubu üzerinde bir deney yapıyor:
- Grup A: Kökleri kesilmiş, yaprakları sağlam.
- Grup B: Yaprakları alınmış, kökleri sağlam.
Grup C: Kontrol grubu (herhangi bir işlem uygulanmamış).
Bitkilere suyun ksilem ile taşınmasını gözlemlemek için boyalı su veriliyor. Hangi grupta veya gruplarda boyanın ksilemde yukarı doğru taşındığı gözlemlenmez? Nedenini açıklayınız.
Çözüm:
💧 Ksilemde suyun yukarı taşınmasını sağlayan temel kuvvet terleme-çekim teorisine göre yapraklardaki terleme ile oluşan emme kuvvetidir.
- ➡️ Grup A (Kökleri Kesilmiş): Köklerdeki emiş kuvveti ortadan kalksa da, yapraklar sağlam olduğu için terleme ile su yukarı çekilebilir. Bu nedenle boya taşınması gözlemlenir.
- ➡️ Grup B (Yaprakları Alınmış): Terlemenin gerçekleştiği ana organlar (yapraklar) ortadan kalktığı için suyu yukarı çekecek ana kuvvet kaybolmuştur. Bu grupta boyanın yukarı taşınması gözlemlenmez veya çok az gözlemlenir.
- ➡️ Grup C (Kontrol): Tüm sistem sağlam olduğu için normal bir şekilde boya taşınması gözlemlenir.
✅ Sonuç: Boyanın yukarı taşınması sadece yaprakları alınmış olan Grup B'de gözlemlenmez, çünkü terleme yüzeyi ortadan kalkmıştır.
