Soru:
Bir öğrenci, mikroskopta incelediği bitki dokusunda aşağıdaki gözlemleri yapmıştır:
- Hücrelerin çeperleri eşit şekilde kalınlaşmıştır.
- Hücrelerin sitoplazması yoktur, yani hücreler ölüdür.
- Hücreler bitkinin gövde ve yaprak damarlarında yoğunlaşmıştır.
Bu özelliklere sahip temel doku tipi nedir ve bu dokuya ait iki farklı hücre tipinin adlarını yazınız.
Çözüm:
💡 Gözlemlerden yola çıkarak dokuyu tanımlayalım ve ardından bu doku içindeki hücre çeşitlerini hatırlayalım.
- ➡️ Adım 1 - Çeper ve Canlılık Analizi: Hücrelerin ölü olması ve kalın çeperlere sahip olması, bizi doğrudan Sklerenkima dokusuna yönlendirir. Parankima ve kollenkima hücreleri canlıdır.
- ➡️ Adım 2 - Çeper Kalınlaşma Tipi: Çeperlerin eşit şekilde kalınlaşmış olması, sklerenkima hücrelerinin bir özelliğidir. (Kollenkimada kalınlaşma köşelerdedir).
- ➡️ Adım 3 - Lokalizasyon: Gövde ve yaprak damarlarında bulunması, bu dokunun mekanik destek sağlama işleviyle uyumludur.
- ➡️ Adım 4 - Hücre Tiplerini Belirleme: Sklerenkima dokusu, şekil ve yapılarına göre iki temel hücre tipinden oluşur:
• Sklerenkima Lifleri: Uzun, ince, sivri uçlu hücrelerdir. Keten ve kenevir gibi bitkilerdeki lifler bu tiptendir.
• Skereidler (Taş Hücreleri): Kısa, izodiametrik (boyu ve eni hemen hemen eşit) ve oldukça sert hücrelerdir. Armut ve ayvanın meyve etinde, ceviz ve badem gibi sert kabuklu tohumlarda bulunur.
✅ Gözlemi yapılan doku Sklerenkima dokusudur. Bu dokuya ait iki hücre tipi ise Sklerenkima Lifleri ve Sklerenkima Taş Hücreleri (Skereidler)'dir.
