Soru:
Bir deneyde, farklı kök sistemlerine sahip iki bitki (\(Bitki\ A\) ve \(Bitki\ B\)) aynı saksıya dikilmiş ve belirli bir süre sonra saksıdan çıkarılarak kök yapıları incelenmiştir. İnceleme sonucunda \(Bitki\ A\)'nın köklerinin saksının dibine kadar uzandığı, \(Bitki\ B\)'nin köklerinin ise daha çok saksının üst kısımlarında yayıldığı gözlemlenmiştir.
Bu gözleme dayanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız:
- a) Hangi bitki muhtemelen kazık kök sistemine sahiptir?
- b) Hangi bitkinin kök sistemi toprağın üst katmanlarından daha hızlı su emebilir?
- c) Hangi bitki kuraklığa karşı daha dayanıklı olabilir?
Çözüm:
💡 Gözlemlerimizi kök çeşitlerinin özellikleri ile ilişkilendirelim.
- ➡️ a) Kazık kök sistemine sahip bitki, ana kökün derine indiği bitkidir. Saksının dibine kadar uzanan \(Bitki\ A\) bu tanıma uymaktadır. Bu nedenle cevap: Bitki A.
- ➡️ b) Saçak kök sistemine sahip bitkiler, kökleri toprağın üst katmanlarında yayıldığı için yağmur sonrası gibi yüzeyde biriken suyu çok daha hızlı ve verimli bir şekilde emebilir. Üst kısımlarda yayılan köklere sahip olan \(Bitki\ B\) bu iş için daha uygundur. Bu nedenle cevap: Bitki B.
- ➡️ c) Kuraklık durumunda yüzeydeki su çabuk buharlaşır. Suya ulaşmak için köklerini derinlere gönderebilen bitkiler (kazık köklüler) daha avantajlıdır. Derinlere uzanan \(Bitki\ A\) bu nedenle kuraklığa karşı daha dayanıklı olabilir. Bu nedenle cevap: Bitki A.
✅ Sonuç olarak:
a) Kazık köke sahip bitki: Bitki A
b) Üst katmanlardan hızlı su emen: Bitki B
c) Kuraklığa dayanıklı olan: Bitki A
