Soru:
STK'ların demokratik bir toplumdaki rollerinden biri, "bireylerin ortak bir amaç etrafında örgütlenerek temsil edilme ihtiyacını karşılamak" şeklinde ifade edilebilir. Aşağıdaki durumların hangisinde bu işlevin bir örneği görülmez?
- A) Engelli bireylerin haklarını savunan bir derneğin, ulaşılabilirlik yasası için mecliste lobi faaliyetleri yürütmesi.
- B) Bir tüketici hakları derneğinin, haksız fiyat artışlarına karşı kampanya başlatıp yetkililere rapor sunması.
- C) Bir grubun, kâr amacıyla yerel el işlerini satan bir şirket kurması.
- D) Kadın hakları örgütlerinin, şiddet mağduru kadınların yasal haklarını aramasına ücretsiz destek vermesi.
Çözüm:
⚖️ Sorunun odağı "temsil edilme" ve "ortak amaç" kavramlarıdır. STK'lar, tek başına sesini duyuramayan bireylerin kolektif bir güç olarak kendilerini ifade etme aracıdır.
- ➡️ Seçenek A: Engelli bireyler, dernekleri aracılığıyla kendilerini ilgilendiren bir yasa için çalışıyor. Bu, açık bir "temsil edilme" örneğidir.
- ➡️ Seçenek B: Tüketiciler, haklarını korumak için bir dernek çatısı altında örgütlenmiş ve yetkililere ulaşıyor. Bu da temsil işlevine girer.
- ➡️ Seçenek C: Burada "kâr amacıyla bir şirket kurulması"ndan bahsediliyor. Şirketler, STK değil, ticari kuruluşlardır. Temel amaç kâr elde etmektir, toplumsal bir sorunu çözerek bireyleri temsil etmek değil. Bu nedenle bu durum STK'ların temsil işlevine örnek değildir.
- ➡️ Seçenek D: Kadın örgütleri, mağdur kadınları yasal süreçte temsil ediyor ve destekliyor. Bu da güçlü bir temsil örneğidir.
✅ Sonuç olarak, diğer seçeneklerde bir STK'nın temsil işlevi görülürken, C seçeneğinde bir ticari şirket faaliyeti olduğu için bu işlev görülmez.
