Soru:
"Denizellik etkisinden uzak, yükseltisi fazla olan bir platoda bulunan bir bölge için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?"
- A) Yıllık sıcaklık farkı fazladır.
- B) Kışlar erken başlar ve uzun sürer.
- C) Yağışlar genellikle konveksiyonel (yükselim) şekildedir.
- D) Bitki örtüsü cılız bozkırlardan oluşur.
Çözüm:
💡 Soru bize karasal iklim koşullarını anlatıyor ve bu koşullarda gerçekleşmeyecek bir durumu bulmamızı istiyor.
- ➡️ Birinci adım: Sorunun tanımı ("denizellikten uzak, yüksek plato") tipik bir karasal iklim ve hatta yayla karasal iklim tanımıdır.
- ➡️ İkinci adım: Seçenekleri karasal iklim özellikleri ile karşılaştıralım.
- A) Doğru. Karasal iklimde sıcaklık farkı fazladır.
- B) Doğru. Yükselti ve karasallık kışların sert ve uzun geçmesine neden olur.
- D) Doğru. Karasal iklimin doğal bitki örtüsü bozkırdır ve yükselti arttıkça bu bitkiler cılızlaşır.
- ➡️ Üçüncü adım: C) seçeneğini inceleyelim. "Yağışlar genellikle konveksiyonel (yükselim) şekildedir." Konveksiyonel yağış, sıcaklığın fazla olduğu zamanlarda ısınan havanın yükselip soğumasıyla oluşur ve daha çok ilkbahar ve yaz başında görülür. Karasal iklim bölgelerinde yağışın önemli bir kısmı bu yöntemle olsa da, "genellikle" ifadesi yanıltıcı olabilir. Ancak bu bölgelerdeki yağışların önemli bir bölümü cephesel (özellikle kış ve ilkbaharda) ve yükselim (ilkbahar/yaz) kaynaklıdır. Fakat sorunun odağı "söylenemez" olanı bulmaktır. Diğer seçenekler kesinlikle doğruyken, C seçeneği için "genellikle" ifadesi mutlak bir doğruluk taşımaz. En güçlü çeldirici bu seçenektir.
✅ Sonuç: Karasal bir bölge için kesinlikle "söylenemeyecek" ifade, yağışların "genellikle" konveksiyonel olduğudur. Çünkü kış yağışları (kar) genellikle cephesel kökenlidir. Doğru cevap C'dir.
