Soru:
Bir tarih öğretmeni, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki matbaanın geç gelişimi ile ilgili bir ders anlatıyor. Öğrencilerden, matbaanın yaygınlaşmasını geciktiren faktörlerden birinin "düşünce özgürlüğü" ile ilişkisini açıklamalarını istiyor. Aşağıdakilerden hangisi bu gecikmenin düşünce özgürlüğü bağlamındaki en temel nedenlerinden biri olarak gösterilebilir?
- A) Kâğıt üretiminin yetersiz olması
- B) Hattatlık mesleğinin etkisini kaybetme korkusu
- C) Yeni fikirlerin ve eleştirilerin kontrolsüz yayılmasından duyulan endişe
- D) Teknolojik bilgi eksikliği
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için, seçenekleri "düşünce özgürlüğü" kavramı ile doğrudan ilişkisi olup olmadığına göre değerlendirmeliyiz.
- ➡️ A Seçeneği: Kâğıt üretiminin yetersiz olması ekonomik ve teknik bir sorundur, doğrudan düşünce özgürlüğü ile ilgili değildir.
- ➡️ B Seçeneği: Hattatlık mesleğinin kaybolma korkusu, ekonomik çıkar ve sosyal statü ile ilgilidir. Düşünce özgürlüğünün kısıtlanmasının birincil nedeni değildir.
- ➡️ C Seçeneği: Yeni fikirlerin ve eleştirilerin kontrolsüz yayılmasından duyulan endişe, doğrudan otoritelerin farklı düşüncelerin yayılmasını kontrol altında tutma isteği ile ilgilidir. Bu, ifade ve düşünce özgürlüğünün kısıtlanmasının temel nedenlerinden biridir.
- ➡️ D Seçeneği: Teknolojik bilgi eksikliği de teknik bir engeldir, düşünce özgürlüğü ile doğrudan bağlantılı değildir.
✅ Sonuç olarak, matbaanın geç gelişiminde, yeni ve eleştirel fikirlerin yayılmasının kontrol edilemeyeceği endişesi (C seçeneği) düşünce özgürlüğü bağlamındaki en temel nedendir.
