Soru:
Yavuz Sultan Selim, Mısır Seferi dönüşünde, sadrazamı Piri Mehmed Paşa'ya "Padişah-ı Âlempenah" (Dünya padişahı) olarak anılmasını istemiş ve şu sözü söylemiştir: "Şimdiye kadar üç padişaha kulluk ettim. Sen dördüncüsüsün. Lakin yalnız sana biat ettim."
Yavuz Sultan Selim'in bu sözü, aşağıdaki kazanımlardan hangisinin önemini ve sembolik değerini vurgulamaktadır?
- A) Baharat Yolu'nu kontrol altına almasını
- B) Halifelik unvanını elde etmesini
- C) İpek Yolu'nu güvence altına almasını
- D) Donanmayı güçlendirmesini
Çözüm:
💡 Bu soru, bir tarihsel metni yorumlamamızı ve arka planındaki tarihsel gerçeği bulmamızı istiyor. Yavuz'un bu sözü, dini liderlikle ilgilidir.
- ➡️ Sözün anlamına bakalım: Yavuz, daha önceki Osmanlı padişahlarına "kulluk ettiğini" ama şimdiki padişaha (kendisine) "biat ettiğini" söylüyor. "Biat", birine bağlılık yemini etmek anlamına gelir ve özellikle İslami gelenekte halifeye yapılan bağlılık yeminidir.
- ➡️ Tarihsel bağlam: Bu söz, Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi'nden sonra, son Abbasi halifesi III. Mütevekkil'den halifelik unvanını ve kutsal emanetleri devralmasının ardından söylenmiştir. Artık o, sadece bir devletin başı (padişah) değil, aynı zamanda tüm İslam dünyasının manevi lideri (halife) olmuştur.
- ➡️ Şıkları eleyelim: A, C ve D şıkları ekonomik ve askeri kazanımlardır. Oysa sözün vurgusu dini ve siyasi bir makam olan "halifelik" üzerinedir.
✅ Bu nedenle, Yavuz'un bu sözü, B) Halifelik unvanını elde etmesini vurgulamaktadır. Artık Müslümanların dini lideri konumuna gelmiştir.
