Çözümlü Örnek 4
Soru:
Coğrafi Keşifler'in ardından Osmanlı topraklarından geçen İpek ve Baharat Yolları eski canlılığını yitirmiştir. Buna rağmen, Osmanlı Devleti 16. yüzyıl boyunca büyük bir güç olarak varlığını sürdürmüştür.
Osmanlı Devleti'nin bu yüzyılda ekonomik açıdan ayakta kalmasını sağlayan temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Avrupa'da sanayi inkılabının henüz yaşanmamış olması
- B) Yeni ticaret yollarına yönelik seferler düzenlemesi
- C) Zengin tarım toprakları ve eyaletlerden toplanan vergiler
- D) Dış ticaretinin tamamen serbest olması
Çözüm:
💡 Bu soru, Coğrafi Keşifler'in olumsuz etkilerine rağmen Osmanlı'nın nasıl güçlü kaldığını sorguluyor. Doğru cevap, devletin ana gelir kaynağını işaret etmelidir.
- ➡️ İlk adım, seçenekleri eleyerek ilerlemek. A) Sanayi İnkılabı 18. yüzyılda gerçekleşmiştir, bu bir etken değildir.
- ➡️ İkinci adım, B) seçeneğini değerlendirmek. Osmanlı yeni yollara yönelik seferler düzenlese de (Hint Deniz Seferleri gibi) bunlar kalıcı bir çözüm/getiri sağlayamamıştır.
- ➡️ Üçüncü adım, D) seçeneğini incelemek. Dış ticaret tamamen serbest değildi; devlet kontrolü ve tekel sistemi (yed-i vahid) vardı.
- ➡️ Dördüncü adım, C) seçeneğini analiz etmek. Osmanlı ekonomisinin temeli tarıma ve toprak gelirlerine dayanıyordu. Geniş topraklardan ve eyaletlerden toplanan vergiler, ticaret gelirleri azalsa bile devletin ana finansman kaynağı olmaya devam etmiştir. Bu, 16. yüzyıldaki gücünün ardındaki temel ekonomik faktördür.
✅ Sonuç olarak, Osmanlı'nın dayanıklılığını sağlayan temel faktör, iç kaynaklara dayalı olan C) Zengin tarım toprakları ve eyaletlerden toplanan vergiler seçeneğidir.
