Soru: Divan-ı Hümayun üyelerinden Vezir-i Azam, Kazasker, Defterdar ve Nişancı'nın görev alanlarını karşılaştırarak, Osmanlı yönetim sistemindeki iş bölümünü açıklayınız.
Çözüm: Divan üyelerinin görev alanları şu şekilde iş bölümü yapmıştır:
- Vezir-i Azam: Genel yönetim ve siyaset (yürütme)
- Kazasker: Adalet ve eğitim (yargı ve ilmiye)
- Defterdar: Maliye ve ekonomi (mali işler)
- Nişancı: Yazışma ve kayıt (arşiv ve protokol)
Bu iş bölümü, Osmanlı Devleti'nin merkezi yönetiminin etkin çalışmasını sağlamıştır. Her üye kendi uzmanlık alanında sorumluluk taşırken, Divan toplantılarında kolektif karar alma mekanizması işlemiştir. Padişahın mutlak otoritesi altında, bu dört temel üye devletin yönetimini paylaşmış, böylece güçler ayrılığı benzeri bir denetim mekanizması oluşmuştur.
