Soru:
Lozan Barış Antlaşması'nda çözüme kavuşturulan bazı konular ve alınan kararlar aşağıda verilmiştir:
- I. Osmanlı Devleti'nden kalan borçlar, Osmanlı toprakları üzerinde kurulan devletler arasında paylaştırılmıştır.
- II. Boğazların yönetimi başkanlığını bir Türk'ün yapacağı uluslararası bir komisyona bırakılmıştır.
- III. Yabancı okulların, Türkiye'nin koyacağı kurallar çerçevesinde eğitimine devam etmesi kararlaştırılmıştır.
Bu kararlardan hangileri, Türkiye'nin tam bağımsızlık anlayışından taviz vermediğinin bir göstergesidir?
- A) Yalnız I
- B) Yalnız III
- C) I ve II
- D) II ve III
Çözüm:
💡 Bu soru, Lozan'da alınan kararları "tam bağımsızlık" ilkesi açısından değerlendirmemizi istiyor. Tam bağımsızlık, siyasi, ekonomik, adli, askeri vb. her alanda kararları kendi irademizle alabilmektir.
- ➡️ I. madde (Duyun-u Umumiye/Osmanlı Borçları): Bu borçların paylaştırılması, ekonomik bir yükten kurtulmamızı sağlamış olsa da, bu bir "taviz" değil, adil bir paylaşım çözümüdür. Ancak tam bağımsızlığa doğrudan bir kanıt olarak gösterilemez.
- ➡️ II. madde (Boğazlar): Boğazların yönetiminin uluslararası bir komisyona bırakılması, Türkiye'nin egemenlik hakları üzerinde bir kısıtlama getirmiştir. Bu, tam bağımsızlık anlayışından verilmiş bir tavizdir. (Bu sorun daha sonra Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile çözülecektir.)
- ➡️ III. madde (Yabancı Okullar): Yabancı okulların Türk kanunlarına tabi olması kararı, eğitim alanında tam bağımsızlığımızı ve egemenliğimizi gösteren çok önemli bir kazanımdır. Bu, tam bağımsızlıktan taviz verilmediğinin güçlü bir göstergesidir.
✅ Buna göre, yalnızca III. madde tam bağımsızlıktan taviz verilmediğini gösterir. Doğru cevap B) Yalnız III seçeneğidir.
