Soru:
Osmanlıcılık fikrinin temel hedeflerinden biri, "Osmanlı vatandaşlığı" kavramını güçlendirmekti. Bu kavramı hayata geçirmek için alınan iki önemli hukuki/politik tedbiri yazınız ve bu tedbirlerin amacını açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, Osmanlıcılık fikrinin pratikte nasıl uygulanmaya çalışıldığını anlamamızı istiyor. Cevap, tüm tebaayı eşit bir çatı altında toplamayı hedefleyen düzenlemelerde gizli.
- ➡️ Birinci Adım - İlk Önemli Tedbir: Tanzimat Fermanı (1839)
Amaç: Bu fermanla, din ve etnik köken farkı gözetmeksizin tüm Osmanlı tebaasının can, mal ve namus güvenliğinin devlet garantisi altına alınması hedeflenmiştir. Kanun önünde eşitlik ilan edilerek, gayrimüslimlerin de askere alınabilmesinin önü açılmış ve "tebaa-i şahane" (imparatorluk vatandaşı) fikri güçlendirilmek istenmiştir.
- ➡️ İkinci Adım - İkinci Önemli Tedbir: Islahat Fermanı (1856)
Amaç: Tanzimat'ın getirdiği eşitlik prensiplerini daha da genişletmek ve özellikle Avrupalı devletlerin iç işlerimize müdahalesini engellemekti. Bu fermanla gayrimüslimlere;
- Devlet memuru olma hakkı,
- Askerlikten bedel ödeyerek muaf olma imkanı,
- Yerel meclislere seçilme hakkı
gibi imkanlar tanınmış, böylece onların devlete bağlılıklarının artırılması amaçlanmıştır.
✅ Sonuç olarak, Tanzimat ve Islahat Fermanları, Osmanlıcılık fikrinin hukuki altyapısını oluşturan ve tüm vatandaşları eşit haklarla bir arada tutmayı hedefleyen en önemli iki politik tedbirdir.
