Soru:
Jön Türkler'in 1908'de II. Meşrutiyet'i ilan ettirmelerinin ardından, aynı yıl yaşanan iki önemli olay Osmanlıcılık fikrinin artık geçerliliğini yitirdiğini göstermiştir. Bu iki olay nedir ve her biri Osmanlıcılığın neden başarısız olduğuna dair nasıl bir kanıt oluşturur?
Çözüm:
💡 Bu soru, Osmanlıcılığın çöküşünün son ve çok net iki kanıtını bilmemizi istiyor. 1908'deki kritik gelişmelere odaklanmalıyız.
- ➡️ Birinci Adım (Olay 1 - Bulgaristan'ın Bağımsızlığını İlanı): 5 Ekim 1908'de Bulgar Prensliği, Osmanlı Devleti'nden tamamen bağımsızlığını ilan etti. Jön Türkler, meşrutiyetin ilanıyla tüm unsurların özgür ve eşit olacağı bir dönem başlatacağını umuyordu. Ancak Bulgaristan'ın bu hamlesi, bir azınlığın "eşitlik" fikrinden ziyade "tam bağımsızlık" istediğini gösterdi.
- ➡️ İkinci Adım (Olay 2 - Avusturya-Macaristan'ın Bosna-Hersek'i İlhakı): Aynı gün, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, 1878 Berlin Antlaşması'yla yönetimi altında bulunan Bosna-Hersek'i topraklarına kattığını (ilhak) açıkladı. Bu durum, Büyük Güçlerin hala Osmanlı toprak bütünlüğünü tanımadığını ve fırsat buldukça müdahale edeceğini açıkça ortaya koydu.
- ➡️ Üçüncü Adım (Kanıt Değerlendirmesi): Bu iki olay birlikte ele alındığında; bir taraftan imparatorluk içindeki bir unsurun bağımsızlık talebi, diğer taraftan bir Avrupa devletinin açık ihlali, Osmanlıcılık fikriyle imparatorluğu bir arada tutma çabalarının artık tamamen sonuçsuz kaldığını ispatlamıştır.
✅ Sonuç olarak; Bulgaristan'ın bağımsızlığı ve Bosna-Hersek'in ilhakı, Osmanlıcılık fikrinin hem içeride hem de dışarıda artık işlemediğinin kesin kanıtlarıdır ve bu fikrin yerini İslamcılık ve Türkçülük gibi diğer düşünce akımlarına bırakmasında kritik rol oynamıştır.
