Soru:
Bir öğrenci, tarih dersi için bir sunum hazırlamaktadır. Sunumunda, telif hakkı koruması altındaki bir kitaptan bir bölümü ve internette bulduğu telif hakkı saklı bir haritayı doğrudan kopyalayıp kullanmak istemektedir. Bu durumda öğrenci, "telif hakkı ihlali" yapmadan bu materyalleri nasıl kullanabilir? Hangi kavramdan yararlanabilir?
Çözüm:
💡 Bu soru, telif hakkıyla korunan eserlerin eğitim amaçlı kullanımındaki sınırları ve istisnaları anlamamızı sağlar.
- ➡️ Adım 1: Öğrencinin yaptığı gibi bir eseri sahibinden izin almadan doğrudan kopyalamak ve kullanmak, genellikle telif hakkı ihlalidir.
- ➡️ Adım 2: Ancak, ticari amaç gütmeyen, sadece eğitim-öğretim faaliyeti kapsamındaki kullanımlar için bir istisna vardır. Buna "Özgür Kullanım" (Fair Use) veya Türkiye'deki karşılığıyla "Sınırlı Sayıda ve Kaynak Göstererek Alıntı" denir.
- ➡️ Adım 3: Öğrenci, bu kapsamda hareket edebilir. Kitaptan alıntı yaparken, alıntının çok uzun olmamasına, sunumun ticari bir amacının bulunmamasına ve en önemlisi, mutlaka kaynağını (kitabın adı, yazarı, yayınevi) açıkça belirtmesine dikkat etmelidir.
- ➡️ Adım 4: Harita için de aynı kural geçerlidir. Haritanın sahibi ve nereden alındığı sunum slaytında belirtilmelidir.
✅ Sonuç olarak, öğrenci kaynak gösterme koşuluyla ve eğitim amaçlı olmak şartıyla bu materyalleri "özgür kullanım/sınırlı alıntı" kapsamında kullanabilir. Ancak ticari bir sunum yapsaydı veya kaynak göstermeseydi, bu durum telif hakkı ihlali olurdu.
