Soru:
Osmanlı Devleti'nin yükselme dönemi padişahlarından Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u fethettikten sonra şehri yeniden inşa etmek ve canlandırmak için bir dizi politika uygulamıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu politikalar arasında yer almaz?
- A) Anadolu'dan getirilen Türk nüfusunu şehrin çeşitli semtlerine yerleştirmesi
- B) Ayasofya'yı camiye çevirerek İslami bir kimlik kazandırması
- C) Rum Ortodoks Patrikhanesi'ne yeniden açılma izni vermesi
- D) Şehrin ticari hayatını canlandırmak için Venedik ve Cenevizlilere tam ticari serbestiyet tanıması
- E) Kapan-ı Dakik (Un Kapanı), Cebeci Hanı gibi ticari yapılar inşa ettirmesi
Çözüm:
💡 Bu bir "hangisi değildir?" sorusudur. Doğru cevabı bulmak için, Fatih'in İstanbul'u iskân ve imar politikalarını iyi bilmek gerekir.
- ➡️ A Seçeneği: Doğru bir uygulamadır. Fatih, İstanbul'un nüfusunu artırmak ve Türk-İslam karakterini pekiştirmek için Anadolu'dan Müslüman Türk aileleri getirterek şehre yerleştirmiştir.
- ➡️ B Seçeneği: Doğru bir uygulamadır. Fethin sembolü olarak Ayasofya kilisesini camiye dönüştürmüştür.
- ➡️ C Seçeneği: Doğru bir uygulamadır. Fatih, gayrimüslim tebaayı yönetmek ve Hristiyan dünyasında bölünmeyi sürdürmek amacıyla Rum Patrikhanesi'nin yeniden açılmasına izin vermiştir.
- ➡️ D Seçeneği: Bu, sorunun cevabıdır. Fatih, İstanbul'u bir ticaret merkezi haline getirmek istemiş ancak Venedik ve Ceneviz gibi rakip devletlere tam ticari serbestiyet tanımamıştır. Onlara belirli kısıtlamalar ve ayrıcalıklar (kapitülasyonlar) çerçevesinde ticaret izni vermiştir. "Tam serbestiyet" ifadesi yanlıştır.
- ➡️ E Seçeneği: Doğru bir uygulamadır. Fatih, İstanbul'da çarşılar, hanlar, bedestenler yaptırarak ticari hayatı canlandırmıştır.
✅ Sonuç olarak, Fatih Sultan Mehmet'in Venedik ve Cenevizlilere tam ticari serbestiyet tanımaması nedeniyle doğru cevap D seçeneğidir.
