📜 9. Sınıf Tarih 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık
Merhaba! Bu içerik, 9. sınıf tarih dersinin 2. dönem 1. yazılı sınavına hazırlanmana yardımcı olmak için hazırlanmıştır. Aşağıda, sınavda çıkması muhtemel önemli konuları ve kavramları bulacaksın. 🎯
🏛️ İlk Türk Devletleri
- ✅ Asya Hun Devleti (Büyük Hun Devleti): Bilinen ilk Türk devletidir. Mete Han döneminde en parlak zamanını yaşamıştır. Onlu sistem adı verilen askeri teşkilatı kurmuştur.
- ✅ Göktürk Devleti: Türk adını kullanan ilk devlettir. Orhun Yazıtları (Göktürk Kitabeleri) bu dönemden kalmıştır ve Türk tarihinin ilk yazılı belgeleridir.
- ✅ Uygur Devleti: Yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir. Matbaa ve kâğıdı kullanmışlardır. Maniheizm dinini benimsemişlerdir.
📜 İslam Tarihi ve Türklerin İslamiyet'i Kabulü
- 💡 Dört Halife Dönemi (632-661): Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali'nin halifelik yaptığı dönemdir. İslam Devleti hızla büyümüştür.
- 💡 Emeviler ve Abbasiler: Emeviler döneminde Arap olmayan Müslümanlara (mevali) ikinci sınıf vatandaş muamelesi yapılmıştır. Abbasiler döneminde ise Türkler devlet yönetiminde etkili olmaya başlamıştır.
- 💡 Talas Savaşı (751): Abbasiler ile Çinliler arasında yapılan bu savaşta Türkler, Müslümanların yanında yer almış ve savaş Müslümanların zaferiyle sonuçlanmıştır. Bu savaş, Türklerin kitleler halinde İslamiyet'i kabul etmesinde önemli bir dönüm noktasıdır.
🐎 İlk Müslüman Türk Devletleri
- 📌 Karahanlılar: İlk Müslüman Türk devletidir. Resmi dili Türkçe'dir. Yusuf Has Hacip, "Kutadgu Bilig" adlı eseri bu dönemde yazmıştır.
- 📌 Gazneliler: Sultan Mahmut döneminde "Sultan" unvanını kullanan ilk hükümdar olmuş ve Hindistan'a seferler düzenlemiştir. Biruni ve Firdevsi gibi bilim insanları ve şairleri himaye etmişlerdir.
- 📌 Büyük Selçuklu Devleti:
- ➡️ Dandanakan Savaşı (1040): Gaznelileri yenerek bağımsızlıklarını kazanmışlardır.
- ➡️ Pasinler Savaşı (1048): Bizans'a karşı kazanılan ilk büyük savaştır.
- ➡️ Malazgirt Savaşı (1071): Sultan Alparslan komutasında Bizans ordusunu yenilgiye uğratmışlar ve Anadolu'nun kapıları Türklere açılmıştır.
⚖️ Türk-İslam Devletlerinde Kültür ve Uygarlık
- 🏛️ Devlet Yönetimi: Hükümdarlara "Sultan" unvanı verilirdi. Ülke, hanedanın ortak malı sayılırdı. Bu duruk taht kavgalarına neden olurdu.
- ⚔️ Ordu: Selçuklularda "Ikta Sistemi" uygulanırdı. Askerlere maaş yerine toprak verilirdi. Bu sistem hem ordunun gücünü artırmış hem de toprağın işlenmesini sağlamıştır.
- 📚 Bilim ve Eğitim: Büyük Selçuklu Veziri Nizamülmülk, Bağdat'ta Nizamiye Medreseleri'ni kurmuştur. Bu medreseler, dünyanın ilk üniversitelerinden sayılır.
💎 Önemli Kavramlar
- Kut Anlayışı: Hükümdarlara yönetme yetkisinin Tanrı tarafından verildiği inancı.
- İkta Sistemi: Askerlere ve devlet görevlilerine maaş karşılığı verilen toprak.
- Atabey: Şehzadeleri eğiten, onlara devlet yönetimini öğreten tecrübeli devlet adamları.
- Divan-ı Saltanat: Hükümdara yardımcı olmak için kurulan bakanlar kurulu.
🌟 Hatırlatma: Bu konuları çalışırken haritalardan yararlanmayı, kronolojik sırayı göz önünde bulundurmayı ve önemli isimlerle olayları eşleştirmeyi unutma! Başarılar dilerim. 📖✨
