Soru:
Bir arkeolog, Anadolu'da yaptığı kazıda aşağıdaki buluntulara ulaşmıştır. Bu buluntulardan hangisi, kesinlikle bu yerleşim yerinin bir Mezolitik Çağ yerleşimi olduğunu kanıtlamak için en güçlü delildir?
- A) Yabani tahıl taneleri ve basit öğütme taşları
- B) İnsan iskeletlerinde, belirli ve tekrarlayan fiziksel aktivitelere bağlı kemik aşınmaları
- C) Çakmaktaşından yapılmış, geometrik şekilli (üçgen, yamuk) mikrolitler ve bunların üretim atıkları
- D) Basit kulübe kalıntıları ve yerleşim içindeki ocak izleri
Çözüm:
⚒️ Bu soru, bir dönemi tanımlayan "diagnostic artifact" (tanımlayıcı kültür eseri) kavramını anlamamızı istiyor. Hangi buluntu Mezolitik Çağ'a özgüdür?
- ➡️ A Seçeneği: Yabani tahıl işleme, Mezolitik Çağ'da görülmeye başlar ancak Neolitik Çağ'da tarımın keşfiyle çok daha yaygınlaşır. Tek başına Mezolitik diyemeyiz.
- ➡️ B Seçeneği: İskelet aşınmaları, yaşam tarzı hakkında bilgi verir ama hangi çağa ait olduğunu kesin olarak kanıtlayamaz. Benzer aşınmalar farklı dönemlerde de görülebilir.
- ➡️ C Seçeneği: Geometrik mikrolitler, Mezolitik Çağ'ın en karakteristik ve tanımlayıcı buluntusudur. Hem teknolojisi (meydana getirici düzelti) hem de formu itibarıyla bu çağa özgüdür. Bulunduğu bir yerleşimi, neredeyse kesin olarak Mezolitik yapar.
- ➡️ D Seçeneği: Basit barınaklar ve ocaklar, üst Paleolitik'ten itibaren görülebilir. Yerleşik yaşamın erken izleri olabilir ama kesin bir dönem belirleyici değildir.
✅ Mezolitik Çağ'ı diğerlerinden ayıran, onu "Orta Taş Çağı" yapan teknolojik devrim, mikrolit teknolojisidir. Bu nedenle en güçlü ve kesin kanıt C Seçeneği'dir.
