Soru:
Türkiye, aşağıdaki Türk Cumhuriyetlerinden hangisiyle hem kara hem de deniz sınırına sahiptir? Nedenini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, hem coğrafi komşuluğu hem de denizlerdeki egemenlik alanlarını (kıta sahanlığı, karasuları) düşünmeyi gerektirir. Öncelikle Türkiye'nin hangi Türk Cumhuriyetleriyle kara sınırı olduğunu belirlemeliyiz.
- ➡️ 1. Adım: Kara Sınırı Kontrolü Türkiye'nin kara sınırı olan tek Türk Cumhuriyeti, doğu sınırımızda yer alan Azerbaycan'dır. Ancak bu sınır, Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti iledir. Ermenistan, Azerbaycan'ın ana toprakları ile Nahçıvan'ın arasında yer alır.
- ➡️ 2. Adım: Deniz Sınırı Kontrolü Türkiye, uluslararası anlaşmalarla belirlenen deniz sınırlarına sahiptir. Karadeniz'de, kuzey kıyılarında bulunan bir Türk Cumhuriyeti yoktur. Ancak, Doğu Akdeniz'deki kıta sahanlığı ve karasuları göz önüne alındığında, Kıbrıs Adası'nın kuzeyinde yer alan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile deniz sınırımız bulunmaktadır.
- ➡️ 3. Adım: Sonuçlandırma Azerbaycan (Nahçıvan) ile sadece kara sınırımız vardır. KKTC ile ise resmi olarak bir kara sınırımız olmasa da (ada devleti olduğu için), Türkiye'nin tanıdığı tek Türk Cumhuriyeti olan KKTC ile açık denizlerde ve Kıbrıs adası çevresinde deniz sınırı ve münhasır ekonomik bölge anlaşmaları mevcuttur. Sorunun odağı "Türk Cumhuriyeti" olduğuna göre, bu kriteri karşılayan devlet KKTC'dir.
✅ Sonuç: Türkiye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile hem fiiliyatta (adanın konumu ve deniz yetki alanları nedeniyle) hem de uluslararası hukuktaki özel statüsü gereği deniz sınırına sahiptir. Kara sınırı ise mümkün değildir çünkü KKTC bir ada devletidir.
