Soru:
Haritada, Grönland'ın kapladığı alan Afrika kıtasına yakın görünür. Ancak gerçekte Afrika'nın yüzölçümü (\(30.300.000 \text{ km}^2\)), Grönland'ın yüzölçümünden (\(2.166.000 \text{ km}^2\)) yaklaşık 14 kat daha büyüktür. Bu algı yanılmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Harita ölçeklerinin farklı olması
- B) Dünya'nın küresel şekli
- C) Kıtaların hareket etmesi
- D) Harita çizim hataları
Çözüm:
💡 Bu soru, küresel bir yüzeyi düzleme aktarmanın zorluklarını ve bunun sonucunda ortaya çıkan bozulmaları anlatmaktadır. Çözüm adımlarını inceleyelim:
- ➡️ Birinci adım: Dünya, üç boyutlu bir küredir. Bir kürenin yüzeyi, hiç bozulmadan bir düzleme (iki boyutlu yüzeye) aktarılamaz. Bu, matematiksel olarak imkansızdır.
- ➡️ İkinci adım: Günlük hayatta en çok kullandığımız harita projeksiyonu olan "Merkator Projeksiyonu", özellikle ekvator bölgelerindeki şekil ve boyutları doğru gösterirken, kutuplara yaklaştıkça alan bozulmalarına neden olur.
- ➡️ Üçüncü adım: Bu projeksiyonda, kutuplara yakın bölgeler olduğundan çok daha büyük gösterilir. Grönland ekvatordan uzak, kutup bölgesine yakın bir yer olduğu için haritada gerçekte olduğundan çok daha büyük görünür. Afrika ise ekvator ve çevresinde yer aldığı için boyutları daha doğru temsil edilir.
✅ Sonuç budur. Bu nedenle algı yanılmasının temel nedeni, B) Dünya'nın küresel şekli nedeniyle haritalara aktarım sırasında kaçınılmaz olarak ortaya çıkan bozulmalardır.
